Biologiya 5 new indd

edurtm_uz
4

---

r.SSi„  Q e d u r tm _ u z
Ta'lim Markazi
B O TA N IK A  
Z O O  LOG IYA 
M IK O LO G IYA
FIZIO LO G IY A   /  
S IS T E M A T IK A  
\  A N A TO M IYA
1-rasm .  Biologiya  fani  sohalari.
mineral  moddalar  mavjud.  Ularning  tuzilishi  va  organizmga  ta ’sirini 
o ‘rganishda  bizga  biologiya  fani  yordam  beradi.
Tibbiyot  sohasida  dorivor  o ‘simliklardan,  hayvonlar  zaharidan 
foydalanib,  turli  kasalliklarni  davolash  mumkin.  Buning  uchun 
dorivor  o ‘simliklarni  zaharlilaridan  ajrata  olish,  hayvon  zaharlarini
5

---

kerakli  m iqdorda  ishlata  olish  muhim.  Hozirgi  kunda  shamollash 
va  asab  sistemasi  kasalliklarini  davolashda  mutaxassislar  tomo- 
nidan  asalari  zahari,  qoraqurt  zahari,  ayniqsa,  ilon  zaharidan 
foydalaniladi.
Odam  doimo  tashqi  muhitga  ta ’ sir  ko‘ rsatib  keladi.  Masalan, 
tabiiy  boyliklardan  foydalanadi,  ekinzorlarni  sug‘ oradi,  qurilish  ma- 
teriali  sifatida  daraxtlarni  kesadi,  zararkunandalarga  qarshi  dori  se- 
padi.  Biologiya  fanini  bilish  orqali  odamning  tabiatga  salbiy  ta’ sirini 
kamaytirish,  tabiiy  boyliklardan  oqilona  foydalanish  mumkin.
B io lo g iy a   fa n in in g   r iv o jla n is h ig a   h issa   q o ‘ sh g a n   o ‘ z b e k  
o lim la ri. 
O‘zbekistonda  biologiya  fanining 
rivojlanishiga  his­
sa  q o ‘ shgan  olimlarimiz  juda  ko ‘ p.  Jumladan,  akademik  Yolqin 
Xolmatovich  T o‘ raqulov  qalqonsimon  bez  faoliyatini  o ‘ rgangan. 
U  osh  tuziga  yod  q o ‘ shish  orqali  buqoq  kasalligini  oldini  olish 
usulini  ishlab  chiqqan.  Akadem ik  Jahongir  Hakimovich  Hamidov 
sitologiya  sohasining  rivojlanishiga  hissa  q o ‘ shgan.  J o ‘ ra  Azim- 
boyevich  Musayev  -   akademik,  genetik  olim.  Dunyoda  birinchi 
b o ‘ lib  g ‘ o ‘za  kolleksiyasini  yaratgan.  Muhsin  Nabixonovich  Vali- 
xonov  -   b.f.d.,  professor,  g ‘ o ‘za  fiziologiyasini  o ‘ rgangan.  Mash- 
hura  Egamovna  Mavloniy  -   akademik,  m ikrobiologiya  sohasini 
rivojlantirishga  munosib  hissa  q o ‘ shgan.  O‘ rta  Osiyoda  ilk  bor  sa- 
noat  mikroorganizmlari  kolleksiyasini  yaratdi.  Jaloliddin  Azimovich 
Azimov  -   akademik,  zoologiya  sohasida  hay­
von  parazitlarini  o ‘ rgangan.  T o‘ raxon  Uzoqovna 
Rahimova  -   professor,  botanik-ekolog  olima. 
O‘zbekistondagi  c h o ‘ l  va  adir  o ‘ sim liklarining 
ekologiyasini 
aniqlagan. 
O‘ ktam 
Pratovich 
Pratov  O‘zbekiston 
Respublikasi  fan  arbobi, 
b.f.d., 
professor, 
Turon 
Fanlar  akademiyasi 
akademigi, 
botanika 
fanining 
rivojlanishiga 
ulkan  hissa  q o ‘ shgan  olim.  Bu  va  boshqa  ta- 
niqli  o ‘zbek  olimlari  o ‘z  fanlarining  yetuk  muta- 
xassislari  b o ‘ lish  bilan  birga,  ko‘ plab  shogirdlar 
yetishtirishgan,  o ‘z  sohalari  b o ‘yicha  ko ‘ plab  il- 
miy  maqolalar,  kitoblar  yozishgan.
edurtm_uz
J o ‘ ra
Azim boyevich
M usayev
6

---