Biologiya 5 new indd



Download 5,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/118
Sana22.01.2022
Hajmi5,35 Mb.
#400272
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   118
Bog'liq
5-biologiya

Q e d u rtm _ u z
5.  Agar  oziq  zanjirining  biror  halqasi  uzilsa,  qanday  oqibatlarga 
olib  keladi?
1.  Chorvachilik  bilan  shug'ullanuvchi  fermer  xo'jaligida  qo'ylar- 
ning  soni  kamayib  borayotganligi  aniqlandi.  Tekshirish  natija­
sida  bunga  sabab  bo‘rilar  ekanligi  taxmin  qilindi.  Bu  muammo 
muhokama  qilinib,  bo‘rilarni  yo‘qotishga  qaror  qilindi.  Bo‘ rilar 
o‘ldirilgach,  dastlab  qo‘ylar  soni  ortdi,  lekin  ma’ lum  vaqtdan 
keyin  qo‘ylardan  tashqari,  boshqa  tuyoqli  hayvonlar  ham  kasal- 
likdan  qirilib  keta  boshladi.  Nima  sababdan  bunday  holat  yuz 
berdi?  Bu  muammoni  qanday  hal  qilish  mumkin  edi?  Siz  qan­
day  yo‘l  tutgan  bo‘lar  edingiz?
2.  Olimlar  tomonidan  bir  hududdagi  quyon  va  tulkilar  soni  yillar 
davomida  tekshirilgan.  Tekshirish  natijalari  jadvalga  solinganda
75-rasmdagi  natija  olingan.  Jadvalni  diqqat  bilan  ko‘zdan  ke- 
chiring.  Jadval  asosida  quyidagi  savollarga  javob  yozing.
1.  Qaysi  yillarda  quyonlar  soni  ko‘paygan?
2.  Quyonlarning  eng  ko‘p  va  eng  kam  miqdorini  aniqlang.
3.  Tulkilar  va  quyonlar  sonining  ortishida  qanday  bog‘liqlik
bor?
4.  Bu  tajribadan  qanday  xulosa  qilish  mumkin?
quyon
tulki
7 5 - r a s m .  Quyon  va  tulkilar  sonining  yillar  davomida  o ‘zgarishi.
82


Q
  edurtm uz
Oziq  zanjiri  k e tm a -k e tlig in i  tuzish.
1.  Quyidagi  rasmlardagi  oziq  zanjirida  ishtirok  etayotgan  orga- 
nizmlarning  nomini  ketma-ketlikda  yozing.
2.  O‘zingiz  mustaqil  ravishda  oziq  zanjiri  tuzing.
3.  Oziq  zanjiridagi  produtsent  va  konsumentlarni  aniqlang
4.  Oziq  zanjiri  haqida  xulosa  yozing.
1 7 - § .   In s o n   va  t a b i a t
In s o n n in g   t a b ia t g a   ijo b iy   va  s a lb iy   t a ’ siri.  Odam  bare ha 
tirik  organizmlar  singari  tashqi  muhitdan  kislorod  va  ozuqani  qabul 
qiladi.  Odamlar  dastlab  o ‘simlik  mevasi  va  urug‘ lari,  ildizmevalari 
bilan  oziqlangan,  xom  g o ‘sht  iste'mol  qilgan.  Keyinchalik  baliq 
ovlash,  yovvoyi  hayvonlarni  tutishni  osonlashtirish  uchun  turli  qu- 
rollar  yasay  boshlagan.  Qadimgi  odamlar  iqlimning  sovib  borishi 
natijasida  isinish  va  ovqat  tayyor lash  uchun  olovdan  foydalanish- 
gan.  Dehqonchilik  va  chorvachilikning  rivojlanishi  odamning  doimiy 
yashash  joyiga  ega  b o ‘ lishiga  sabab  b o ‘ lgan.
Odam  yashash  sharoitini  yaxshilash  m aqsadida  tabiatga  doi- 
mo  ijobiy  yoki  salbiy  ta'sir  ko ‘ rsatib  kelgan.  Ijobiy  ta'sirga  odam 
tom onidan  o ‘simlikning  yangi  navlarini  yaratilishi,  hayvonlarning 
yangi  (g o ‘shtdor,  sersut  va  hokazo)  zotlarini  olinishi,  oziq-ov- 
qat  mahsulotlarining  ko ‘ paytirilishi  misol  b o ‘ ladi  (76-rasm).  Salbiy
83



Download 5,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish