Biologiya (2) — копия cdr

QIRQIMLARDA KESIM YUZALARINI SHARTLI TASVIRLANISHI 
2.24-shakl
Shtrixlanayotgan shakl va shtrix chiziqlari ustma –ust tushib qolmasligi kerak. 
Shtrix chiziqlari kontur chiziqlariga nisbatan ingichka bo’lad. Chiziq 45
0
burchak ostida
chiziladi.

---

38
Muhandislik va kompyuter grafikasi
2.25-shakl
Ikki qismdan iborat bo’lgan qo’shni uchastkalarni yopishtirish qarshi yo’nalishlarda 
qo’llanilishi kerak, ya’ni. chap tomonga, ikkinchisiga esa o’ng tomonga. Ikki, uch yoki un-
dan ortiq parallel parallel chiziqlarni tekislashda siz tomosha qilish satrlari orasidagi maso
-
fani o’zgartirishingiz kerak.
Agar uchastkaning kengligi 2 mm dan kam yoki teng bo’lsa, shtrixlash assosiy tutash
chizig’i qo’llaniladi (2.25- shakl).
Takrorlash uchun savollar.
1. Proeksiya turlari
2. Qirqim deb nimaga aytiladi va uning turlari.
3. Kesim deb nimaga aytiladi?
4. Qirqimlarda kesim yuzalarini shartli tasvirlanishi

---

III
Aksonometrik 
proeksiyalar turi
Tekis figuralarning 
aksonometrik proek-
siyalarini qurish
AK
SONOMETRIK PR
O
YEK
SIY
ALAR
Qiyshiq burchakli 
dimmetriya 

---

39
Muhandislik va kompyuter grafikasi
III BOB AKSONOMETRIK PROYEKSIYALAR 
Yuqorida detalning ko`rinishlari, qirqimlari va kesimlari haqidagi ma`lumo-
tlar bilan tanishdik. Detalning ko`rinishini yanada yaqqolroq ko`rsatish uchun bitta 
tekislikka proyeksiyalash usuli, ya`ni aksonometrik proyeksiyalash usulidan foyada-
lanamiz.
Aksonometriya grekcha so`z bo`lib, “akso”-o`q, “metreo”-o`lchayman, ya`ni
o`qlar bo`yicha o`lchash ma`nosini bildiradi.
Texnikada qurulish buyumlarining kompleks chizmalarini chizishda ortogonal
proyeksiyalsh usuli keng miqyosda qo`llaniladi. Bu usulning afzalligi shundan iboratki, 
unda har qanday buyumlar chizmasi proyeksiyalar tekisliklariga nisbatan kirishmas-
dan haqiqiy o`lchamlari bo`yicha proyeksiyalanadi. Ammo buyumning ikki va uch
ko`rinishi tasvirlanganda, uning har bir tasvirida uchinchi o`lcham yetishmaydi.Bun
-
dan tashqari bu usulda tasvirlangan detallarning ortogonal proyeksiyalari har qanday
mutaxasis uchun mukammal tasavvur bera olmaydi.Buyumning ko`rinishini yana ham 
yaqolroq ko`rsatish uchun bitta tekislikka proyeksiyalash usuli, ya`ni aksonometrik
proyeksiyalash usulidan foydalanamiz.
1.Qiyshiq burchakli aksonometriya- bunda proyeksiyalar yo`nalishi aksonometr-
ik tekislikka perpendikulyar bo`lmaydi.
2.To`g`ri burchakli aksonometriya –bunda ham proyeksiyalar yo`nalishi ak
-
sonometrik tekislikka perpendikulyar bo`lmaydi.Bundan tashqari qiyshiq burchakli va
to`g`ri burchakli aksonometriya o`zgarish koeffitsiyentiga nisbatan quyidagi turlarga
bo`linadi.
a) Izometriya- bunda u=v=w koeffitsiyentlar o`zaro teng bo`ladi.
b)Dimetriya- bunda koeffitsiyentlaridan ikkitasi o`zaro teng bo`lib, uchinchisi esa 
ularga teng bo`lmaydi (u=w≠v).
c)Trimetriya-bunda o`zgarish koeffitsiyentlari o`zaro teng bo`lmaydi,
ya`ni u≠w≠v,
Aksonometrik proyeksiya turlaridan izometriya va dimetriyani ko`rib chiqamiz