Biologiya-101 “Abitureyent” 12-yanvar 2012yil

Biologiya

1. Sho'radoshlar oilasiga mansub bo'lmagan bir yillik o't o'simlikni belgilang?

A) oq sho'ra B) baliqko'z C) Turkiston ismalog'i D) jag'-jag'
2. Oddiy (a) va murakkab (b) bargli o'simliklarni ajrating?
1) burchoq; 2) qashqarbeda; 3) yantoq; 4)na'matak; 5) rovoch; 6)qayrag'och

A) a-3, 5,6; b-1,2,4 B) a-1, 5,6; b-2,3,4 C) a-2,3,5,6; b-1,4 D) a-2, 3,5; b-1,4,6

3. Qo'ypechak, zubturum, qurttana uchun umumiy bo'lgan javobni belgilang.

A) havo harorati iliq kelgan kuz oylarida ham gullayveradigan yovvoyi o'simliklar.

B) to'pguli oddiy shingil bo'lgan o'simliklar

C) mevasi suv orqali tarqaladigan o'simliklar

D) dorivor o'simliklar
4. Hujayralarida xlorofill donachalarini saqlaydigan va yorug'lik ta'sirida organik moddalar hosil qiladigan tuban o'simlikniko'rsating.

A) archa B) funariya yo'sini

C) zuxrasoch D) ulotriks
5. Qaysi o'simlik apreldan sentabrgacha gullaydi, mevasi quruq, bir yillik begona o't?

A) jag '-jag' B) ituzum C) yerbag'ir tugmachagul D) o'tloq sebargasi

6. Guli, bargi va shox-shabbalari bilan chiroy baxsh eruvchi buta o'simliklarni belgilang.

A) uchqat, na'matak B) magnoliya, lola daraxti C) tobulg'i, nastarin D) duragay gibiskus, farzitsiya

7. Qaysi chuvalchangda butun umri davomida o'sish kuzatiladi?

A) oq planariya B) jigar qurti C) askarida D) exinakokk

8. Ikki qanotlilarning ikkinchi juft qanotlaridan faqat kalta o'simta saqlanib qolgan bo'lib, u o'simtaning vazifasi nima?

A) uchganida tebranib, ovoz chiqarish

B) uchayotgan hasharot uchun muvozanat saqlash organi

C) hech qanday vazifani bajarmaydi

D) hasharot qo'nayotganda tanaga beriladigan zarbani kamaytirish
9. Ular juda bahaybat bo'lsa ham tishlari juda mayda bo'lib, mayda qisqichbaqasimonlar va baliqlar bilan oziqlanadi. Bu
qaysi hayvon ekanligini belgilang?

A) ko'k kit B) gigant akulasi

C) alligatorlar D) oq ayiq
10. Boshining oldingi tomoni uzun tumshuq hosil qilgan baliqlarni belgilang.
A) sterlyad, laqqa B) losos, gorbusha

C) bakra, soxta kurakburun D) Amudaryo qilquyrug'i, oqcha

11. O'rta Osiyo hududida tarqalgan bo'lib, boshqa o'lkalarda uchramaydigan sudralib yuruvchi hayvonlar qaysi turkum vakillari hisoblanadi?

A) kaltakesaklar B) ilonlar C) toshbaqalar D) tangachalilar

12. Tarixiy rivojlanish davomida dastlabki xordalilardan juft suzgich qanotli hayvonlar paydo bo'lgan. Ular yirtqichlik bilan
hayot kechirishgan. О'lja axtarib faol hayot kechirishi natijasida ularning nerv sistemasi va sezgi organlari rivojlana borgan.

Shu yo'l bilan qaysi hayvonlar kelib chiqqan?

A) qadimgi suvda hamda quruqlikda yashovchilar B) sudralib yuruvchilar

C) baliqlar D) stegosefallar

13. Sut bezlari rivojlanmagan, tana harorati tashqi muhit haroratiga bog'liq, kloakasi bor, tuxum qo'yib ko'payadigan hayvonni belgilang?

A) yexidna B)kenguru C) timsoh D) o'rdak

14. Qalqon orqa bezlarining funksiyasi ortib, paratgormon ishlab chiqarilishi ko'paysa,....

A) nerv-muskul tizimining qo'zg'aluvchanligi ortib, odamning qovoqlari, lablari pirpirab uchadi, qo'llari qaltiraydi

B) soch to'kiladi, suyaklar yumshab, egiluvchan, mo'rt bo'lib qoladi

C) nerv-muskul sistemasining qo'zg'aluvchanligi pasayib, tana muskullari bo'shashib qoladi, odam umumiy holsizlanadi, tez charchaydi

D) odamning burni, labi, iyagi, tili, qo'l va oyoq panjalarining hajmi kattalashadi
15. Karbogidrazalarni ko'rsating?

A) lizotsim, amilaza B) lipaza, enterokinaza

C) ptialin, amilaza D) tripsin, pepsin
16. U organizmda himoya, sezish, ayirish, nafas olish va chiqarish, tana haroratining doimiyligini ta'minlash kabi
runksiyalarni bajaradi. U nima?

A) qon B) taloq C) teri D) suyak va muskul

17. Quyidagilardan qaysi biri uch oylik bola uchun xos emas?

A) boshini tik tuta boshlaydi B) tovush chiqqan tomonga qaray boshlaydi

C) yaqinlarini taniy boshlaydi, kuladi, qiyqiradi D) qo'llari bilan o'yinchoqqa talpinadi

18 ……limfotsitlar hosil bo'ladi valimfatomirlariga chiqarib turiladi.

A)jigarda B)buyrakda C)suyakko'migida D)taloqda
19. Organizmga begona modda yoki mikroorganizm kirsa, leykositlar ya'ni oq qon tanachalari maxsus oqsillar -... ishlab
chiqaradi.

A) antitelolar B) antitoksinlar C) antitanachalar D) antigenlar

20. Quyidagilardan qaysi biri suvo'tlar bo’limiga mansub emas?

A)nitella B) ulva C) nostok D)kladoniya

21. Ruh ayollarda qaysi gormonlarning faolligini oshiradi?
A) adrenalin B) esterogen C) tiroksin D) vozopressin
22. Kariotipidagi xromosomalari soni teng bo'lgan organizmlarni belgilang?

A) odam va shimpanze B) suvarak va zog'ora baliq C) no'xat va makkajo'xori D) suvarak va qalampir

23. Jo'ka o'simligining hayotiy shaklini ko'rsating.
A) ko'p yillik o't B)buta C) daraxt D)bir yillik o't
24. Tuxum hujayra X-xromosoma yo'q spermiy bilan urug’lansa,...

A) bitta X-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u erkak bo'lib chiqadi

B) bitta Y-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, uurg'ochi boiib chiqadi

C) bitta X-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u urg'ochi boiib chiqadi

D) bitta Y-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u erkak bo'lib chiqadi
25. Fotosintez jarayonida hosil bo’ladigan va atmosferani boyitadigan molekulyar kislorod manbayi nima hisoblanadi?
A) karbonat angidrid B) suv C) glyukoza D) sut kislota
26. 6 g yog'ning parchalanishidan qancha kkal energiya ajraladi?

A) 55,8 B)65,7 C)54,3 D)47,5

27. Ochiq urug'li o'simliklardan qaysi o'simlikbir necha million yillar davomida deyarli o'zgarmay saqlanib kelmoqda?

A) qarag'ay B)archa C) benettit D) gingko biloba

28. Zararkunanda hasharotlar -xasva, olma qurti, ko'sak qurti, shira va h.k.larga qarshi kurashda quyidagi qaysilardan
foydalaniladi?

1) mikrofanus; 2) oltin kо' z; 3) trixogramma; 4) afelinus; 5) podoliya; 6) g'o'za tunlami; 7) entobakteriyalar

A)2, 3,6 B)l, 2, 3,4, 5,7 C)l, 3,4,6 D) 1,4,7
29. Uy pashshasining chidamlilik chegarasini aniqlang?
A) 10°-37° B)0°-40° C)16°-30° D)7°-50°
30. Oziq muhitlar konsistensiyasi bo'yicha qanday bo'ladi?

A) oddiy va murakkab B) suyuq, qattiq, yarim-suyuq

C) minimal va maksimal D) selektiv, boyitilgan
31. Quyidagilardan qaysi biri fitofaglarga misol bo'ladi?
A) chirituvchi bakteriyalar B) cho'rtan C) g'ozlar D) tipratikanlar
32. Quyidagi hayvonlar orasidan qaysi birida mimikriya hodisasi kuzatilmaydi?

A) Amerika suv iloni B) belyanka kapalagi C) korall aspidi D) g'o'ng'illovchi pashsha

33.Achituvchi va chirituvchi bakteriyalar hayotiy jarayonlari kechadigan sharoitga qarab qanday organizmlar hisoblanadi?
A) parazit B) anaerob C) aerob D) saprofit
34. DNK molekulasining bitta zanjirida nukleotidlar quyidagi
nisbatdauchraydi: A-21;G-18;S-16;T-19; DNK molekulasidagi purin asoslarining soni nechta bo'ladi?
A) 39 B) 78 C) 74 D) 41
35. Odamlarda sochning jingalakligi silliqligi ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigota organizmlarning sochi
to’lqinsimon bo'ladi. O'ng qo'lni ishlatish va normal eshitish chapaqaylik va karlik ustidan to'liq dominantlik qiladi. Jingalak sochli, o'naqay, normal eshituvchi ayol, to'lqinsimon sochli, chapaqay, normal eshituvchi erkakka turmushga chiqqan. Bu nikohdan jingalak sochli, o'naqay, kar va to’lqinsimon sochli, o'naqay, kar farzandlarning tug'ilish ehtimolini toping.

A) 3/16:1/16 B) 3/16:3/16 C) 9/16:1/16 D) 1/16:1/16

36. Digeterozigotali sariq rangli, silliq shaklli donga ega ikkita no'xat navlari o'zaro chatishtirilsa, avlodda sariq donning soni yashil rangga, silliq shaklning soni burishgan shaklga qanday nisbatda bo'ladi?

A) har bir belgisi bo'yicha 1:1 B) har bir belgisi bo'yicha 3:3:1

C) har bir belgisi bo'yicha 3:1 D) har bir belgisi bo'yicha 2:1

________________________________________ ____________________

(familiyasi, ismi, sharifi) (imzo)
__________________________ ____________________

(ish joyi) (sana)