Biolog 10 indd


Ovogenez  va  spermatogenez  jarayonlarining  farqi



Download 3,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/321
Sana17.08.2021
Hajmi3,63 Mb.
#149616
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   321
Bog'liq
biologiya 10 uzb (1)

Ovogenez  va  spermatogenez  jarayonlarining  farqi.  Ovogenez 
spermatogenezga  qaraganda  uzoq  muddat  davom  etadi.  Chunki  tuxum 


73
hujayralarda  spermatozoidlarga  qaraganda  ko‘proq  oziqa  to‘planadi. 
Spermatogenezning  meyoz  jarayonida  sitoplazma  hamma  hujayralarga 
teng  miqdorda  taqsimlanadi.  Ovogenezda  esa  bo‘linayotgan  hujayralarning 
faqat  bittasiga  sitoplazma  ko‘p,  boshqalariga  juda  oz  miqdorda  o‘tadi.
Spermatogenezning oxirida 4 ta bir xil, ovogenezda esa 1 ta yirik, 3 ta mayda 
hujayralar  shakllanadi.  Mayda  uchta  hujayra  keyinchalik  nobud  bo‘ladi.Yirik 
sitoplazmaga boy hujayra esa tuxum hujayraga aylanadi (41-rasm).
41-rasm. Hayvonlarda gametogenez jarayoni. 
Urug‘lanish deb tuxum hujayra bilan spermatozoidning qo‘shilishi natija-
sida zigota hosil bo‘lishiga aytiladi. Zigotadan yangi organizm rivojlanadi. 
Partenogenez.  Ayrim  hayvonlarda,  jumladan  chuvalchanglar,  asalarilar, 
chumolilar,  o‘simlik  bitlari,  tuban  qisqichbaqasimonlarda  tuxum  hujayra 
urug‘lanmasdan  rivojlanishi  mumkin.  Bunday  rivojlanish  partenogenez  deb 
ataladi.  Tabiiy  partenogenez  asalarida  kuzatiladi.  Asalarida  urug‘langan 
tuxum  hujayradan  urg‘ochi  ari,  urug‘lanmagan  tuxum  hujayradan  erkak 
arilar  –  trutenlar  rivojlanadi.  Hozirgi  vaqtda  partenogenez  faqat  tabiiy  holda 
uchrabgina qolmay, balki uni sun’iy olish imkoniyati ham mavjud. Bunda fi zik 


74
(mexanik  ta’sirlar,  elektr  toki,  issiqlik  va  boshqalar)  va  kimyoviy  omillardan 
foydalaniladi. Masalan, urug‘lanmagan baqa tuxum hujayrasiga nina bilan ta’sir 
qilib,  undan  yetuk  baqani  rivojlantirish  mumkin,  ularning  hammasi  urg‘ochi 
jinsli  bo‘ladi.  B.  L.  Astaurov  (1904–1974)  sun’iy  partenogenez  yordamida 
erkak jinsli ipak qurtlarini yaratish usulini ishlab chiqqan.

Download 3,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   321




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish