Biolog 10 indd


-§.  K.  LINNEY,  J.B.  LAMARKNING  ILMIY  ISHLARI



Download 3,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet210/321
Sana17.08.2021
Hajmi3,63 Mb.
#149616
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   321
Bog'liq
biologiya 10 uzb (1)

38-§.  K.  LINNEY,  J.B.  LAMARKNING  ILMIY  ISHLARI,
J.  KYUVENING  EVOLUTSION  G‘OYALARI
 
XV  asr  yarmiga  kelib,  Yevropa  mamlakatlarida  feodalizm  o‘rniga 
burjuaziya  hokimiyati  o‘rnatildi.  Natijada  sanoat  markazlari,  yirik  shaharlar 
bunyod etildi, fan, texnika birmuncha rivojlandi. Boshqa yerlardan Yevropaga 
ko‘pgina o‘simlik va hayvon turlari keltirildi. Bularning hammasi o‘simlik va 
hayvonlarni o‘rganishga katta qiziqish uyg‘otdi. 
Buning oqibatida kishilarning o‘simlik va hayvonlar to‘g‘risidagi bilimlari 
antik  dunyoga  nisbatan  bir  necha  marta  ortdi.  Botanika,  zoologiya  fanlarini 
yanada rivojlantirish uchun, avvalo, ma’lum bo‘lgan o‘simlik va hayvon turlarini 
guruhlash ehtiyoji tug‘ildi. Bu masala bilan mashhur shved olimi Karl Linney 
(1707–1778) shug‘ullandi (85-rasm). 
U 10 mingdan ortiq hayvon turlarini tavsifl ab beradi. 
Turlarni  avlodlarga,  avlodlarni  esa  oilalarga,  oilalarni 
turkumlarga,  turkumlarni  sinfl arga  birlash tiradi.  Sizlar 
botanika,  zoologiya  fanlarini  o‘qiganin gizda  suvo‘tlari, 
sporali o‘simliklar, ochiq va yopiq urug‘lilar, umurtqali 
va  umurtqasiz  hayvonlar  ning  bir  qancha  sistematik 
guruhlari bilan tanishgansiz. 
K.  Linney  zamonida  esa  biologiyaning  juda  ko‘p 
sohalari  hali  rivoj lanmagan  edi.  Shu  sababli  K.  Lin-
ney o‘simlik va hayvonlarning ayrim belgi larigagina asoslangan holda sun’iy 
sistema  tuzishga  muvoff aq  bo‘ldi.  U  barcha  o‘simliklarni  changdonlari 
soniga,  changli  iplarning  uzun-qisqaligiga  va  birla shishiga  qarab  24  sinfga, 
hayvonlarni tuzilishiga ko‘ra 6 sinfga bo‘ldi. Buning oqibatida kelib chiqishi, 
qon-qardoshligi yaqin bo‘lgan organizmlar boshqa-boshqa sinfl arga, aksincha, 
kelib  chiqishi,  qon-qardoshligi  har  xil  organizmlar  bir  sinfga  birlashtirildi. 
K.Linney o‘simlik va hayvon turlari o‘zgarmaydi, degan fi kr bildirgan. Uning 
tomonidan tuzilgan sistema sun’iy bo‘lsa-da, biroq mazkur faoliyat keyinchalik 
organik olamni atrofl icha o‘rganishga imkon berdi. K. Linney ishlaridan so‘ng 
botanika, zoologiya fanlari tez sur’atlar bilan rivojlandi.

Download 3,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   321




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish