Biolog 10 indd


Mustaqil  bajarish  uchun  topshiriq



Download 3,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet167/321
Sana17.08.2021
Hajmi3,63 Mb.
#149616
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   321
Bog'liq
biologiya 10 uzb (1)

Mustaqil  bajarish  uchun  topshiriq:  «Inson  salomatligi  –  jamiyat  boyligi» 
mavzusida referat tayyorlang.
26-§  GEN  MUHANDISLIGI  TADQIQOT  OBYEKTLARI 
VA  RIVOJLANISH  TARIXI
Organizmlar  genlari  yoki  genlar  majmuasining  faoliyatini  inson  manfaat-
larini  ko‘zlagan  holda  o‘zgartirilishiga  gen  muhandisligi  (gen  injeneriyasi 
yoki  genetik  injeneriya)  deb  ataladi.  Gen  muhandisligi  –  rekombinant  RNK 
va DNKlar olish, organizm (hujayra)dan genlarni ajratish, genlarni boshqarish 
(manipulatsiya), genlarni boshqa organizmlarga kiritish va DNKdan tanlangan 
genlarni olib tashlash yo‘li bilan sun’iy organizmlar yaratish texnologiyalari va 
usullari jamlanmasidir. 
Bir  molekula  oqsilning  biologik  sinteziga  javobgar  bo‘lgan,  DNK 
zanjiridagi  nukleotidlar  qatori  gen  deb  ataladi.  Murakkab  biologik  jarayon 
ketma-ketligini  boshqarishda  ishtirok  etadigan,  genetik  tuzilishi  bo‘yicha 
deyarli  bir-biriga  o‘xshash  bo‘lgan  bir  necha  genlar,  genlar  majmuasi  yoki 
oilasini  tashkil  qiladi.  Gen  muhandisligi  fanining  maqsadi  genlarning  ichki 
tuzilishini va xromosomada tutgan o‘rnini ehtiyojga mos ravishda o‘zgartirib, 
ularning faoliyatini idora etishdir. Natijada har qanday tirik mavjudotni, albatta, 
imkoniyat  darajasida  maqsadga  yanada  ko‘proq  muvofi qlashtirish  yo‘li  bilan 
sanoat miqyosida oqsil moddalar ishlab chiqarish, o‘simlik va hayvon turlarini 
inson ehtiyojiga mos ravishda o‘zgartirish, irsiy va yuqumli kasalliklarni aniq 
va tez tashxis qilish hamda sabablarini aniqlash usullari yaratildi.
Gen muhandisligi (gen injeneriyasi) fani irsiyatning moddiy asosi – DNK 
molekulasini  spetsifi k  tarzda  bo‘laklarga  bo‘luvchi  va  har  qanday  DNK 
bo‘lagini bir-biriga uchma-uch biriktiruvchi enzimlar hamda DNK bo‘laklarini 
uzunligi  bo‘yicha  bir-biridan  o‘ta  aniqlik  bilan  ajrata  oluvchi  elektroforez 
usulining  kashf  etilishi  oqibatida  vujudga  keldi.  Ayniqsa,  DNK  molekulasini 
tashkil etuvchi nukleotidlarning spetsifi k ketma-ketligini (izchilligini) aniqlash 


122
hamda  xohlagan  DNK  bo‘lagini  avtomatik  tarzda  sintez  qilish  usullarining 
va  uskunalarining  kashf  etilishi  bu  fanning  jadal  sur’atlar  bilan  rivojlanishini 
ta’minladi.

Download 3,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   321




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish