Biolog 10 indd



Download 3,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet309/343
Sana01.01.2022
Hajmi3,63 Mb.
#305866
1   ...   305   306   307   308   309   310   311   312   ...   343
Bog'liq
biologiya 10 uzb

Umumiy  degeneratsiya 
tarixiy  jarayonda  murakkab  tuzilishdan  oddiy 
tuzilishga  o‘tish  demakdir.  Bunday  o‘zgarishlar  odatda  biologik  ahamiyatini 
yo‘qotgan organlarning yo‘qolishi bilan kechadi. Organik olam evolutsiyasining 
bu  yo‘nalishi  organizmlarning  o‘troq  yoki  parazit  holda  hayot  kechirishiga 
moslashuvi uzviy aloqador. Masalan, assidiy lichinkasi metamorfozi umumiy 
degeneratsiyaga  misol  bo‘ladi.  Ikki  pallali  molluskalarning  kam  harakatliligi 
ularda boshning yo‘qolishiga olib kelgan.
Odam  parazitlari,  cho‘chqa  solityori,  tasmasimon  chuvalchanglarda  ichak 
bo‘lmaydi, nerv sistemasi sodda tuzilgan, mustaqil harakatlanish deyarli yo‘q. 
Lekin ularda «xo‘jayin» ichak devorlariga yopishish uchun so‘rg‘ichlar, kuchli 
1
2
3
4
5
6
7
8


217
rivojlangan  ko‘payish  organi  bo‘ladi.  Shuningdek,  ko‘pgina  o‘simliklarda, 
masalan,  parazit  holda  yashovchi  zarpechakda  asosiy  organlaridan  biri  barg 
bo‘lmaydi,  ildiz  o‘rniga  poyada  so‘rg‘ichlar  hosil  bo‘lib,  uning  yordamida 
«xo‘jayin» o‘simlikdan oziq moddalarni so‘rib oladi. Zarpechak ko‘plab meva, 
urug‘ beradi.
Uning urug‘i o‘txo‘r hayvonlarning oziqlanish organlarida hazm bo‘lmaydi. 
Shunday  qilib,  umumiy  degeneratsiya  organizmlar  tuzilishini  soddalashtirsa 
ham,  biroq  bu  turdagi  organizmlar  sonining  ko‘p  bo‘lishiga,  arealning 
kengayishiga,  yangi  sistematik  guruhlarning  taraqqiy  etishiga,  ya’ni  biologik 
yuksalishga olib keladi.
Hozirgi  vaqtda  hasharotlar,  suyakli  baliqlar,  kemiruvchilarning  ko‘pgina 
guruhlari, gulli o‘simliklar biologik yuksalish guruhlari progress holatidadir.
Organik olamning rivojlanishida biologik yuksalish – progressga qarama-
qarshi  o‘laroq,  biologik  regress  ham  uchraydi.  Biologik  regressda  muhit 
sharoitiga  organizmlar  yetarlicha  moslasha  olmaganliklari  sababli  ularning: 
a)  avloddan  avlodga  o‘tgan  sari  individlar  soni  kamayadi;  b)  tarqalgan  areali 
torayadi; d) populatsiyalar, turlar soni qisqaradi.
O‘simliklardan  ginkgolar  oilasi,  sutemizuvchilardan  hasharotxo‘rlar 
turkumiga  kiruvchi  faqat  ikki  turdan  iborat  vixuxol  avlodi  biologik  regress 
holatidadir.

Download 3,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   305   306   307   308   309   310   311   312   ...   343




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish