Biolog 10 indd

Tayanch so‘zlar: genlar majmuasi, rekombinat gen, transformatsiya.
Savollar va topshiriqlar:
1.  Genetik injeneriya qanday fan?
2.  Genetik injeneriya fanining paydo bo‘lishi va uning maqsadlari haqida so‘zlab 
bering.
3.  Genetik injeneriya tadqiqot obyektlari nimalardan iborat?
4.  Fanning rivojlanish tarixi haqida nimalarni bilasiz?
 
27-§. HUJAYRANING GENETIK ELEMENTLARI
Xromosomalar.  Hayot  shakllarining  barchasi  o‘z  tuzilishi  va  faoliyatini 
belgilovchi  irsiy  elementlarga  ega.  Viruslarning  irsiy  elementlari  DNK  yoki 
RNK  molekulasida  ifodalangan  bo‘ladi.  Prokariotning  asosiy  nasl  apparati 
halqasimon  DNK  dan  iborat  bo‘lib,  nukleoid  deyiladi  va  sitoplazmada  joyla-
shadi. Bakteriya DNK si gistonli oqsillar bilan kompleks hosil qilmaydi, nati-
ja da xromosoma tarkibiga kiruvchi barcha genlar «ishlab turadi». Eukariotlar-
ning  irsiy  axboroti  xromosomalarda  mujassam  bo‘lgan,  xromosomalar  DNK 
va  gistonli  oqsillardan  iborat  bo‘ladi.  Eukariotlarning  bir-biridan  farqlanishi 

---

124
125
ulardagi irsiy axborotning turlicha bo‘lishiga bog‘liq. Ular xromosomalar soni 
va ulardagi genlar miqdori va sifati bilan farq qiladi.