Biolog 10 indd

Rudiment  va  atavizmlar.  Evolutsion  ja-
rayonda o‘z ahamiyatini yo‘qotgan organlar ru-
di  ment  organlar  deb  ataladi.  Rudi ment  organ  -
lar  qadimgi  ajdodlarda  normal  rivojlangan  va 
ma’lum funksiyani bajargan. Evolutsion jarayon-
da  ular  o‘zi ning  biologik  ahamiyatini  yo‘qotib, 
qoldiq shaklida saqlanib qolgan (112-rasm).
O‘simliklar  ildiz  poyasidagi  qobiqlar  rudi-
ment  holdagi  barg  hisoblanadi.  Rudiment  or-
gan lar  o‘simliklarda  ham,  hay vonlarda  ham 
uchraydi.  Otning  ikkinchi  va  to‘rtinchi  bar-
moq   lari,  kitning  dumg‘aza  va  orqa  oyoq 
suyak  lari,  pashshalarda  bir  juft  kichik  qanotlar 
ham  rudiment  organlardir.  O‘simlik,  hayvon 
va  odam lardagi  rudiment  organlar  muhim 
evolutsion dalil hisoblanadi. 
Organik  olamning  tarixiy  rivojlanishini 
atavizm  ho disasi  ham  tasdiqlaydi.  Atavizm 
ayrim individlarda ajdod belgilarining takrorlanish hodisasidir. Masalan, ahyon-
ahyonda  toychalar  orqasida  xira  yo‘l  chiziqlari  paydo  bo‘lish  hollari  ham 
uchraydi. Bular xonaki otning yovvoyi ajdodlari yo‘l-yo‘l terili bo‘lganligidan 
dalolat beradi.