Biokimyo va molekulyar biologiya

Xususiyatlari

Ular tabiatda saqlanib qolgan eukaryotik oqsillardan biridir. Masalan, no'xat histoni H4 sigir H4 oqsilining 102 ta aminokislota holatidan atigi ikkitasida farq qilishi isbotlangan.
Gistonlar nisbatan kichik oqsillar bo'lib, ularning tarkibida 140 dan ortiq aminokislotalar yo'q. Ular asosiy aminokislota qoldiqlariga boy, shuning uchun ular musbat zaryadga ega, bu esa ularning nukleosomalarni hosil qilish uchun salbiy zaryadlangan nuklein kislota bilan o'zaro ta'siriga hissa qo'shadi.
Nukleosomal va ko'prikli gistonlar ma'lum. Nukleosomal gistonlar H3, H4, H2A va H2B, bog'laydigan gistonlar H1 gistonlar oilasiga mansub.
Nukleosomalarni yig'ish jarayonida dastlab o'ziga xos dimerlar H3-H4 va H2A-H2B hosil bo'ladi. Keyin ikkita H3-H4 dimmerlari birlashib tetramerlarni hosil qiladi, keyinchalik ular H2A-H2B dimerlari bilan birlashib, oktamerik markazni hosil qiladi.
Barcha gistonlar birinchi navbatda hujayra tsiklining S fazasida sintez qilinadi va nukleosomalar yangi paydo bo'layotgan DNK spirallarida, replikatsiya vilkasidan keyin to'planadi.

Tuzilishi

Gistonlarning umumiy tuzilishiga asosiy aminokislotalar mintaqasi va eukaryotik organizmlar orasida yuqori darajada saqlanib qolgan globusli karboksil mintaqasi kiradi.
Ikkita soch tolasi bilan bog'langan va kichik gidrofob markazini tashkil etuvchi uchta alfa spiraldan tashkil topgan "histon burmasi" deb nomlanuvchi strukturaviy nukleosomani tashkil etuvchi gistonlar orasidagi oqsil-oqsil o'zaro ta'siriga javobgardir.
Aynan shu gistonlar katlami barcha ökaryotlarda ushbu nukleosomal oqsillarning globular karboksil sohasini tashkil qiladi.
Gistonlar, shuningdek, kichik amino-terminal va boshqa karboksil-terminalli "dumlari" yoki mintaqalariga ega (proteazlar uchun mavjud), ularning uzunligi 40 dan ortiq bo'lmagan aminokislotalar. Ikkala mintaqada ham tarjimadan keyingi kovalent modifikatsiyadan o'tishi mumkin bo'lgan asosiy aminokislotalarga boy.