Biofizika

Uchinchi holat – (balki bu eng muhimi hisoblanishi xam mumkin) li’idlarning ‘erekisli oksidlanishida li’id qo’sh qavatining barqarorlik xususiyati susayishi hisoblanadi, bunda membranada hosil bo’luvchi elektr potentsiallar farqi tahsirida membranada elektr o’zgarishlari yuz beradi.

Alohida ajratilgan holatdagi mitoxondriyalarda amalga oshiriluvchi tajribalarda biz membrananing ionlarga nisbatan tanlab o’tkazuvchanlik to’siq funktsiyasining buzilishining uchta sababini bilamiz:

1) fosfoli’azalar tahsiri;

2) osmotik bosim tahsirida membarananing tortilishi;

3) membrana li’idlarining ‘erekisli oksidlanishi.

Suhniy li’id membranalari bilan o’tkazilgan tajribalarda kuzatilishicha, bu ko’rinishdagi sabablar aftidan membrananing o’tkazuvchanligi keskin ortishida membrana sirtida ‘olikation va ‘olianionlarning, masalan antibiotiklar, ‘oli-’e’tidlar va oqsillar kabilarning adsorbtsion yig’ilishi tahsirida yuz berishi mumkinligi tahkidlangan.

Ushbu ko’rinishda alohida ajratib olingan hujayralarning (masalan eritrotsitlarda), mitoxondriyalar, fosfoli’id vezikulalar (li’osomalar), yassi qo’sh qavatli li’id membranalar (QLM) va boshqa model obhektlar yemirilishiga turli xil yemiruvchi omillarning tahsirini o’rganish davomida aniqlanishicha, yakuniy holatda to’trtta asosiy jarayon qayd qilinadi va membranada li’id qavatining to’siq sifatidagi funktsiyasi ishdan chiqadi (o’z navbatida membrana funktsiyasi buziladi) hamda ‘atologik holat qayd qilinadi:

• 
  li’idlarning ‘erekisli oksidlanishi;
  
• 
  membrana fosfoli’aza fermentlarining tahsiri;
  
• 
  membrananing mexanik (osmotik) taranglashishi.
  
• 
  ‘olikation yoki ‘olianionlarning adsorbtsiyalanishi.
  

Tabiiyki savol tug’iladi, bu agentlarning barchasi har bir o’z-o’zicha yoki yakuniy ravishda tahsiri orqali membrana to’siq funktsiyasi izdan chiqishiga o’z hissasini qo’shadimi? Hozir aytish mumkinki fanda ikkinchi tahminni isbotlovchi mahlumotlar mavjud.