Biofizika

Termodinamik ‘arametrlar.

Xar kanday sistemaning xolati uning ‘arametrlari yigindisi bilan belgilanadi va ‘arametrlardan birortasining uzgarishi, sistema xolatining uzgarishiga sabab buladi.

Sistemani tashkil etgan zarrachalar massasi va mikdoriga boglik bulgan ‘arametrlar-ekstensiv ‘arametrlar deb ataladi. Ularga massa, xajm, issiklik sigimi, kulonlarda ifodalangan zaryad mikdori, birikmaning molg’ mikdori misol buladi.

Sistemani tashkil etgan zarrachalar massasi va mikdoriga boglik bulmagan ‘arametrlar-intensiv ‘arametrlar deb atalib, ularga tezlik, entro’iya uzgarish tezligi, kimyoviy potentsial, kuchlanish, bosim, xarorat misol buladi.Adabiyotlarda ‘arametrlar funktsiyalar deb xam ataladi.

Energiya- energiya bu materiya xaraatiningning(muayyan bir shaklidan ikkinchi bir shakliga utishining) ulchovi bulib. U sistemaning ish bajarish kobiliyatini kursatadi.

Tabiatni tekshirish buyicha tu’langan mahlumotlar asosida fizika energiyaning saklanish konunini kashf etdi. Bu konunga asosan, energiya yukolmaydi va yukdan bor bulmaydi. Bordi-yu, jarayn davomida muayyan bir tur energiya yukolsa, uning urniga energiyaning boshka turi ‘aydo buladi.

Energiyaning intensiv va ekstensiv ‘arametrlar ku’aytmasi tarzida ifodalash mumkin. Mas-n, kimyoviy energiyani µM (bu yerda µ–kimyoviy potentsial, M-molekulyar massa), issiklik energiyasini TS(T-xarorat, S-entro’ya),elektr yenergiyasini EI (E-kuchlanish, I-tok kuchi); gazning mexanik yenergiyasini ‘V(‘-bosim, V-xajm) tarzida ifodalah mumkin.