Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi” fanidan 11- amaliy mashg‘ulot 12- amaliy mashg‘ulot (davomi)

“Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi” fanidan
11- amaliy mashg‘ulot
12- amaliy mashg‘ulot (davomi)

7-MAVZU

Kranlarni qo‘llash variantlarini texnikaviy-iqtisodiy hisoblab taqqoslash

Asosiy tushunchalar:
Kran, variant, texnikaviy, taqqoslash, siklogramma, iqtisodiy, bino, sinch, montaj, devori, tonna, konstruksiya, vaqt, sarf-xarajatlar, smena, soni, zveno, tannarxi, mexnat, (kishi soatda) va boshqalar.


Montaj ishlarining texnik-iqtisodiy ko‘rsatgichlarini aniqlash.

Siklogrammaga asosan bino sinchini montaj qilish davri (vaqti), 1-variant uchun – 54,5; II – variant – 50; III – variant– 51 smenani tashkil qiladi.

Bir tonna konstruksiyani montajiga ketgan tannarxni aniqlash uchun kran bilan ishlash vaqtida sarf bo‘lgan barcha xarjlarni montaj qilinayotgan konstruksiyalar hajmiga quyidagi formula asosida bo‘lib topiladi

bu yerda S_msm – kranni mash. smenadagi tannarxi; SKG – 30 va SKG – 25 kranlari uchun: 44,4 so‘m; MKG – 16 krani uchun Sm.sm – 29,8 so‘m.

(narx navo ko‘rsatmalari № 2 yoki sennik № 2) (sennik №2 qurilish mashinalari va uskunalarining mash.smenasi. Ko‘rsatma 301 a; 300 a. 11 hududiy joy).
1 sm – kranlarni ishlash davridagi smena soni.

1-variantda SKG – 30 krani siklogramma asosida – 54,5 sm ishlaydi, II-variantda kran SKG – 25 – 26,5 smena, kran SKG – 30 esa 30 smena ishlaydi va III-variantda kran SKG – 25 –15 smena, kran MKG – 16 esa 9,5 sm va kran SKG – 30 –30 smena ishlashlari aniqlandi 3-montajchilar zvenosini 1-smenadagi umumiy ish haqi (kran haydovchisiz).

Barcha konstruksiyalarni montaj qilish uchun (1-variant), hamda ustun va kran osti to‘sinlarni montajida (II-III-variant) montajchilar zvenosi ENiR (birlik me’yori va tannarxi §4-1-4,§4-1-6) asosida qabul qilinadigan 5 kunlik ish haqi quyidagicha bo‘ladi.

Montajchi 5r – 1 kishi 1 smenadgi ish haqi 8,2 soat 0,702 sum 5 – 76so‘m
4r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,625 sum  5 – 72 so‘m
3r – 2 kishi 1sm – 8,2 soat 0,655 x 2  9 – 10 so‘m
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493  4 – 0,4 so‘m
1 smenada hammasi: so‘m.

Agarda to‘sin v plitalarni alohida kran montaj qilsa, (II va III variant) ENiR asosida §4-1-6 montajchilar zvenosini 1 smenadagi ish haqi quyidagicha bo‘ladi.

Montajchi 5r–1 kishi 1 smenadagi ish haqi 8,2 soat 0,702 sum5 – 76 so‘m
4r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,625 sum  5 – 72 so‘m
3r – 2 kishi 1sm – 8,2 soat 0,655r 2  9 – 10 so‘m
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493  4 – 0,4 so‘m
1 smenada hammasi: so‘m.

Agarda to‘sin v plitalarni alohida kran montaj qilsa, (II va III variant) ENiR asosida §4-1-6 montajchilar zvenosini 1 smenadagi ish haqi quyidagicha bo‘ladi.

Montajchi 6r–1 kishi 1 smenadagi ish haqi 8,2 soat 0,79 sum  6 – 48 so‘m
5r – 1 kishi 2sm – 8,2 soat 0,702 sum  5,76 so‘m
4r – 2 kishi 2sm – 8,2 soat 0,625 so‘m  5,12 so‘m
3r – 1 kishi 2sm – 8,2 soat 0,555 so‘m  4,55 so‘m
2r – 1 kishi 1sm – 8,2 soat 0,493  4 – 0,4 so‘m
1 smenada hammasi: so‘m.

1,5 va 1,08 – qo‘shimcha harajatlar koeffitsent, ya’ni montajchilar ish haqiga va mashinalarni ekspluatatsiyaga, hamda bir yo‘lda xarajatlarga binoan berilgan.

V-butun bino uchun berilgan montaj ishlarining hajmi, tonnada. Bir tonna konstruksiyani tannarxi binoning sinchini montaj qilishda 1 variant uchun quyidagicha topiladi.


so‘m 1m

III variant uchun

so‘m/t

II variant uchun

so‘m/t
3. Bir tonna konstruksiyani montaj qilish uchun sarf bo‘lgan mehnat, kran bilan hamma ishlarni bajarish uchun ketgan xarjlarni montaj qilinayotgan konstruksiyalar hajmiga bo‘lib quyidagi formula orqali topiladi.

bu yerda Tm – kranni 1 smenadagi sarf qilgan mehnati Tm = 6 soat

Tr – montajchilarni 1 smenadagi 5 ta kishidan tuzilgan zvenosining sarf qilingan mehnati.
Tr = 6 soat  5 kishi = kishi.soat

1 variant bo‘yicha konstruksiyalar montaji

II variant

III variant

Bino sinchi montajining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar asosida solishtirilayotgan variantlari 5-jadvalda ko‘rsatilgan.

Tanlangan variantning siklogrammasiga asosan ishlab chiqarishning taqvimiy grafigi tuziladi
5-jadval

T.r.	K o‘ r s a t g i ch l a r	V a r i a n t l a r
		I	II	III
		Kran SKG-30	Kran SKG-30 SKG-25	Kran SKG-25 SKG-30 MKG-16
1.	Bino sinchining montaj qilish davri (smenada)	54,5	50	51
2.	1tonna konstruksiya mon-tajining tannarxi, so‘m.	0,97	1,03	0,96
3.	1tonna konstruksiya mon-taji uchun sarf bo‘lgan mehnat (kishi soatda)	0,55	0,57	0,55

Iqtisodiy jihatdan foydali bo‘lgani uchun 2-variantni qabul qilamiz. Bunda ustunni montaji SKG – 25 krani bilan MKG – 16 krani bilan kran osti to‘sinni va SKG – 30 krani bilan to‘sin va plitalarni montaj qilish kuzda tutiladi.

Nazorat savollari:

1. 
   Kranlarni o‘llash variantlarini texnikaviy-iqtisodiy hisoblash?
   
2. 
   Montaj ishlarining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni aniqlash?
   
3. 
   Siklogrammaga asosan bino sinchini montaj qilish qanday aniqlanadi?
   
4. 
   Kranlarni ishlash davridagi smena soni qanday aniqlanadi?
   
5. 
   Montajchilarni 1 smenadagi 5 ta kishidan tuzilgan zvenoning sarf qilingan mexnat qanday aniqlanadi?