Bino va inshootlar

8-amaliy mashg‘ulot: G‘isht va mayda bloklardan terilgan sanoat binolarining 
devorlar.Temir beton va sendivich panelli devorlar. 
Tayanch so‘z va iboralar: 
mayda bloklar, yirik beton bloklar, yirik bloklardan 
terilgan devorlarning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari 
Reja: 
1.Mayda blokli sanoat binolari devorlari 
2.G‘ishtli sanoat binolari devorlari 
3.Yirik bloklardan terilgan devorlarning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari
 

---

137 
Bunday devorlarni turar joy binolari devorlariga aynan o‘xshash qilib teriladi. 
G‘ishtin bloklar nisbatan kam qo‘llanilgan bilan, g‘ishtlarga nisbatan ancha 
qulayliklarga ega bo‘ladi. 
Sanoat binolarida ishlatiladigan bloklarning uzunliklari 3,0m gacha (500mm 
farqli bilan), balandligi esa 585 va 1185mm va qalinligini esa 250mmdan 
640mmgacha qilib tayyorlanadi. 
 
Ko‘p qavatli sanoat binolari devorlari ham bir qavatli sanoat binolari kabi 
loyihalanadi va montaj qilinadi (2.26-rasm). 
2.26-rasm. Ko‘p qavatli sanoat binolarining devorlari 

a – panellarni bino balandligi bo‘yicha joylanishi; 

b – panellarni ustunlarga qotirish detallari. 
1-panel; 
2-tortuvchi bolt kronshteyni; 
3-tortuvchi bolt; 
4-bog‘lovchi detal; 
5-ustun. 

---

138 
G‘ishtin devorlarga nisbatan yirik bloklardan terilgan devorlarning texnik-
iqtisodiy ko‘rsatkichlari yuqori hisoblanadi. Ularni hajmiy og‘irliklari 600-
1600kg/m
3
gacha bo‘lgan engil betonlardan tayyorlanadi. 
Devorlarda joylashgan o‘rniga ko‘ra bloklarni qator bloki, burchak bloki va 
ravoq bloki kabi turlarga ajratiladi. 
Qator bloki uzunligi – 990, 1490, 1990 va 2990mmga, balandliklarini esa 585, 
1185 va 1785mmga teng qilib ishlab chiqiladi. 
Ravoq bloklarini uzunligi 5990mm, balandliklari esa 585mmga teng bo‘ladi. 
Bloklarni qalinliklari ishlatilish joylariga ko‘ra 300, 400 va 500 mm qilib olinadi. 
2.21-rasm. Yirik blokli devorlar 

---

139 

a – yirik bloklardan terilgan devor fragmenti 

b – bloklarni ustunlarga mahkamlash: 1 – quyma detali; 2 – ustun; 3 – 
devorbop blok; 4 – anker. 
Bloklardan terilgan devorlarda bloklar ustunlarga “t” shaklidagi moslashuvchan 
metall ankerlar yordamida qotiriladi (2.21-rasm). Bunda ankerlarni bir uchini ustma-
ust qo‘yilgan bloklar gorizontal choklar o‘rnatilib (kirgizilib), ikkinchi ustun quma 
elementiga payvand yordamida tutashtiriladi.