Bino va inshootlar qurilishi

Binolarni statik ishlash variantlari
.Ko‗p qavatli binolar qurilishi amaliyotida binoni har-xil 
statik ishlash sharoitiga javob beradigan ramali, rama-bog‗lamali va bog‗lamali karkasning 
konstruktiv sxemalari qo‗llaniladi. 
Ramali sxema
–ustun, rigel va orayopma plitalarning o‗zaro bir-biri bilan birikishidan tashkil 
topgan bikir va turg‗un, mustahkam fazoviy sistemadan iborat. Barcha vertikal va gorizontal 
yuklamalarni ustun va rigellarning bikir qilib ishlangantugunlari qabul qiladi. Bunday sistema juda 
sermehnatli va metall sarfi ehtiyoji yuqoridir. Bu sxema texnologik talablar bo‗yicha ustunlar 
oralig‗ida ko‗ndalang va bo‗ylama parda devorlar yoki bog‗lamalar o‗rnatilishi mumkin bo‗lmasa 
qo‗llaniladi.
Bog‘lamali
sxema oldingidan shu bilan farqlanadiki, bunda ustunlar faqat vertikal 
yuklamalarga ishlaydi, gorizontal yuklamalarni esa vertikal ―disk‖ sistemasi va bikirlik yadrosi qabul 
qiladi. 
Rama-bog‘lamali
sxema oraliq sxema bo‗lib va ko‗p qavatli karkasli binolarda, binoning 
bo‗ylama o‗qiga ko‗ndalang yo‗nalishda joylashgan tekis ramani va bikirlik diafragmasini o‗z ichiga 
oladi. Binoning bo‗ylama turg‗unligi, metall panjaralar yoki temirbeton tekisliklar ko‗rinishidagi 
vertikal bikirlik disklari tufayli ta‘minlanadi.
Fazoviy bikirlik,monolit yoki yig‗ma temirbetondan tayyorlangan bikirlik yadrosi orqali 
ta‘minlanadigan yig‗ma-monolittemirbeton konstruksiya istiqbolli hisoblanadi. 
 
Binolarni montaj qilish usullari 
Ko‗p qavatli sanoat binolarini barpo etishda, uni ishga tushirilishi sharoitiga va 
konstruksiyaning materialiga qarabmontaj qilishni ikki usuli qo‗lllaniladi: gorizontal qavatlar 
bo‗yicha yoki yarus bo‗yicha va vertikal binoning bir qismi (seksiyasi bo‗yicha) butun balandlik 
bo‗yicha. 
Gorizontal
yarus bo‗yicha (qavatlar bo‗yicha) usuli eng ko‗proq tarqalgan bo‗lib, unda 
montajni hamma bosqichlarida karkas bikirligi va mustahkamligi( turg‗unligi) xamda poydevorlarni 
bir tekisda cho‗kishi ta‘minlanadi. Bu usul yig‗ma temirbeton elementlarning montajida
konstruksiyalar o‗rnatilgandan so‗ng birdaniga choklarga ishlov berilganda qo‗llaniladi. Bunda qavatni
(yarusni ya‘ni ustunlarni ikki yoki uch qavatli bo‗lishida ) yig‗ish tugagandan tutashuv joylaridagi 
beton 70% mustahkamlikka ega bo‗lgandan so‗ng keyingi qavatni (yarusni) montaj qilishga o‗tiladi. 
oqilonadir. Elementlarni bunday ketma-ketlikda o‗rnatishdagi nisbiy erkinlik faqat minorali 
kranga xosdir. Agar o‗ziyurar strelali va minorali-strelali kranlar ishlatilsa, unda ―kranga qarab‖ 
montaj prinsipiga to‗liq rioya qilinib, ketma-ket ko‗p miqdordagi ko‗p yarusli ustunlarni montaj qilish 
qo‗llanilmaydi.