Bino va inshootlar qurilishi

Ajratib qayta o„rnatiladigan unifikatsiyalashgan qolip
- SNIIOMTPda ishlab chiqilgan va 
bu qoliplarni turli xil modifikatsiyalari mamlakatimizda keng tarqalgan.Bu qolip oddiy ko‗chirib qayta 
o‗rnatiladigan inventar qolipdan keng miqyosda elementlarni o‗zaro almashinishi, katta bikirlikka ega 
va montajni osonlashtiruvchi inventar moslamalarga ega (tortqilar, qulfli birlashtiruvlar va b.). 
Bunday qolip yog‗ochli, yog‗och-metalli yoki po‗latli bo‗lishi mumkin.(16.2.-rasm). 
16.2-rasm. SNIIOMTP ning kombinatsiyalashgan qolip konstruksiyasi 
a – taxtalardan qoplangan shchit; b –namga chidamli fanera yoki plastik bilan qoplangan 
shchit; v – tortqi; g – to‗g‗ri burchak ostida tortqilarni birlashish tuguni; d – shchitlarni tortqiga 
mahkamlash detali; 1 – po‗lat karkas; 2 – taxtalardan qoplama; 3 – yon oboyma ( ramka); 4 – 
shchitlarni birlashtiruvchi teshiklar; 5 – uzatmalarni utkazuvchi teshiklar; 6 – namga chidamli fanera 
yoki qatlamli plastik; 7 – taxtali siyrak to‗shama; 8 – shveller tortqilar; 9 − 20×30 mm li brus 
qistirmalar; 10 – pona; 11 – kosinka-o‗rama; 12 – shayba; 13 – taranglovchi ilmoq. 
16.3-rasm -
. SNIIOMTP ning unifikatsiyalashgan po‗lat qolip konstruksiyasi 

---

a – qolip detallari; b – zinasimon poydevor qolipining umumiy ko‗rinishi; 1 – asosiy shchitlar; 
2 – burchak shchiti; 3 – yuk ko‗taruvchi ferma; 4 – qisqich korpusi; 5 – pona; 6 – tortqi. 
16.4-rasm. Ustunlar osti poydevori uchun metalli blok forma: 
1-
ustun osti qolip (forma) i; 2- domkratlar. 
Po‗lat qolipni ugolniklar, shvellerlar va qalinligi 2 mm tunuka listlardan tayyorlanadi. 
YAxshi foydalanilganda uni aylanishi 200 martagacha bo‗lishi mumkin, yog‗och inventar qoliplarni 
aylanishi 10-15 martadan ortmaydi. Unifikatsiyalashgan qolipning konstruksiyasi yuzasi 35 m
2 
gacha 
bo‗lgan yirik o‗lchamli panellarni yig‗ish, hamda bikir qolip yoki armatura-qolipli bloklar yig‗ish 
imkonini beradi (16.3-rasm). 
Panelli yoki blokli qoliplar, yirik o‗lchamli ko‗rilmalarda va katta hajmdagi betonlash 
ishlarida qo‗llaniladi. Bu turdagi qoliplarni yig‗ish ishlarini narxi 50%ga kamayadi va qolip ishlari 
muddati qisqaradi. 
 
16.5-rasm. Unifikatsiyalashgan yirik shchitli qolip: 
1− beton qorishmasini yo‗naltiruvchisi; 2−tortuvchi; 3−tasma; 4− so‗rilar; 5−shchit; 6− vertikal ferma; 
7−to‗g‗rilaydigan tortqi; 8−domkrat; 9−tashqi shchitni montaj qilish uchun so‗rilar