Bino va inshootlar qurilishi

 
7.1.7.Radionivelirlash. 
Bu nivelirlash radioto‘lqinning samolyotdan erga, erdan samolyotga etib borish vaqtiga qarab 
samolyotning qanday balandlikda uchayotganini bilish imkoniyatini beradi. Samolyotning 
uchayotgan balandligi radiovыsotomyer degan asbob yordamida 5 m gacha aniqlikda topiladi. 
Keyingi vaqtlarda radionivelirlash turli qidiruv ishlarida xamda turli masshtabda topografik kartalar 
tuzishda qo‘llanilmoqda. 
 
7.1.8. Stereofotogrammetrik nivelirlash. 
Bu usulda joyning samolyotdan turib olingan aerosuratlariga qarab maxsus fotogrammetrik 
asboblar yordamida nuqtalarning balandligi aniqlanadi va relef gorizontallar bilan chiziladi. Bu 
xildagi nivelirlash ishlarining asosiy qismi korxonada bajarilganligidan vaqt va mablag‘ ancha 
tejaladi.
Stereofotogrammetrik nivelirlash turli masshtabdagi topografik kartalar tuzishda qo‘llaniladi. 
 
7.2. Yerning egriligi va refraksiyaning nivelirlash natijalarga ta’siri. 
Geometrik nivelirlashning h = I – bva h = a – 
bformulalarnikeltiribchiqarishdaboshlangichsathiysirttekislik, 
AvaV
nuqtalargaurnatilganrey- 
kalaresauzaroparallelvaatmosferadayuradigan
CD
nurtug‘richiziklidebqabulqilinganedi. Xaqikatda 
esa reykalar 
A
va 
V
nuqtalardagi sathiy sirt-larga perpendikulyar. 

---

55 
Agar sathiy sirtni sfera deb qabul kilinsa, 
V
nuqtaning 
A
nuqtadan nisbiy balandligi h = VS
 = 
M A - N B
(7.2.1)-
kesmani tashkil etadi. 
 
SHakl 7.2.1. 
Yer egriligi va vertikal refraksiyaning niverilashga ta’siri.
 
A
va
V
nuqtalardavertikalkuyilganreykalardan
M A
va
N B
sanoqlarni 
hosilqilishuchungorizontalqarashnurlarining
RA
va
QB
sanoqlaridanEregriligiuchuntegishlichak
1
= 
RM
vak
2
= 
QN
tuzatmalarayirilishikerak. Bunday shartlarda h = VS nisbiy balandlik. 
h = {PA-k)- (QB-k)