Bino va inshootlar qurilishi

 
 
 

---

33 
4.6.6.Nuqtalarning geografik va To‘g‘ri burchakli koordinatalarini aiiqlash.
Kenglik va uzoqliklar karta varagi romi uchlarida yozilgan φ
jg
= 54°40', λ
yuz
= 18°03'45'). 
Karta romida kenglik va uzoklik bo‘yicha butun minutlar (rang quyulib) ajratilgan. Romning 
qarama- qarshi tomonlaridan uchlarini tutashtirilib, parallellar va meridianlar minutli to‘ri hosil 
qilinadi. Uzoqlik va kenglikning sekundlari chiziqli kesmalar nisbatidan hosil kilinadi. Masalan, un 
zavodi nuqtasidan (6511) yaqin (g‘arbiy) meridiangacha kesma a va uzoqlikning bir minuti uzunligi 
b (romda) bo‘lsa, nuqta uzoqligi λ = λ
yam
+ 60 "a/b 
berilgan nuqta uchunλ = 18°04' +60 ".9,8sm / 10,5sm = 18°04'56" 
Nuqta kengligi ham shunday aniqlanadi: 
φ = 54°04' + 60 ".13,7sm / 18,6sm
=
54°40'44'; 
shu nuqtaning to‘g‘ri burchakli koordinatalari koordinata to‘rining vertikal va gorizontal 
chiziqlariga nisbatan o‘lchagich va masshtab chizig‘i yordamida aniqlanadi: 
X = 6065 km + 542 m = 6065542 m;
U = 4311km + 756 m = 4311756 m. 
 
4.6.7.Karta bo‘yicha chiziqning haqiqiy azimuti va direksion burchagini aniqlash. 
R nuqtadan yaxshilangan gruntli yo‘lning xaqiqiy azimuti va direksion burchagini aniqlash 
uchun R nuktadan g‘arbiy va sharqiy minutli romga va kilometrli to‘rning vertikal chizig‘iga 
parallel chiziqlar o‘tkazi- ladi. Transportir noli R nuqtada shimolga qaratib qo‘yilib, yo‘l 
yo‘nalishiga
A = 89°10' va α = 91°30' burchaklar olinadi. 
 
Nazorat savollari
: 
1. Nomenklatura nima? 
2. Topografik kartalarini matematik elementlari 
3. Topografik kartalarni geografik elementlarni 
4. Topografik kartalarni erdamchi elementlari 
5. Karta va plan urtasidagi asosiy farq 
6. Kiyyalik burchak kanday burchak? 
7. Gorizontallar oraligi nima? 
8. Kesm balandlig‘i nima?