Bino va inshootlar qurilishi

Inshootni joyga ko‘chirish chizmasi
Bunda bosh, asosiy va qo‘shimcha o‘qlar holati grafik ravishda ko‘rsatiladi, o‘zaro 
kesishuvchi o‘qlarning kesishish nuqtalarining fazoviy holatlarini ko‘rsatuvchi analitik ma’lumotlar 
(koor. X,Y va N) beriladi. 
Bundan tashqari yuqorida qayd etilgan o‘qlarni bir-biriga nisbatan tutgan holatlarini 
bildiruvchi oraliq va balandlik masofalari ham chizmada batavsil ko‘rsatiladi. 
Loyihani joyga ko‘chirishdan oldin u mukammal tekshirilishi shart. Inshootning umumiy 
o‘lchami, alohida o‘qlar orasidagi masofalar yig‘indisiga teng bo‘lishi kerak. 
Boshlangich va montaj gorizontida rejalash asoslarini barpo etish. 
Loyihalanayotgan imorat yoki inshootning ma’lum nuqtalarini plan li va balandlikdagi o‘rnini 
aniqlashda masofa, burchak va nuqtaning otmetkasi loyihalash elementlari hisoblanadi. Bularni 
planda aniqlash uchun har xil usullar qo‘llaniladi. 
1. 
Qutbiy koordinata usuli:
Faraz qilaylik 12 va 13 nuqtalar geodezik tayanch to‘rlar bo‘lsin. M - inshootning xarakterli 
nuqtasi A ni joyga ko‘chirish uchun ma’lumot tayyorlash kerak bo‘lsin. Bu holda biz 12 - 13 
yo‘nalishga asoslanib qutbiy usulda inshoot M ning A nuqtasini joyga ko‘chirish uchun uning 
elementlari bo‘lmish burcha 

1
, 

2
, masofa d
1
, d
2 
larni o‘lchash lozim. Bunda burchak 

2
va masofa 
d
2 
tekshirish uchungina kerak bo‘ladi. 
II 
Б 
А 
В 
II 
Б 
А 
В 
1 
4 
2 
I 
3 
1 
4 
2 
I 
3 
B 
С 
А 
D 
М 
X 
X 
12 
13 
d
1
d
2
d
3
d
4
E 
d
6
d
5

12-A

12-13

12-13

13-A

2

1

---

94 
CHizmadan ma’lumki


12
13
13
2
12
13
12
1
360















A
A
o
Bu erda 

12-13
shu 12 va 13 nuqtalar orasidagi; 

12-A
esa shu 12 nuqta va A nuqtalar orasidagi 
yo‘nalishlarni direkson burchagidir. Nuqtalarning koordinatalari (X
12
Y
12
X
B
Y
13
) va yo‘nalishlar 
direksion burchaklarini punktlar koordinatalari katalogidan olish mumkin. 
Grafik usulda genplandagi X
A
va Y
A
koordinatalar aniqlangach, teskari geodezik masala 
echish usuli bilan masofa d va direksion burchak 

12-A
, shuningdek gorizontal burchak 

1
topiladi: 










sin
/
Y
cos
/
X
d
;
X
Y
tg
formulalariga binoan 
A
12
12
A
A
12
12
A
1
12
A
12
A
A
12
Sin
Y
Y
Cos
X
X
d
X
X
Y
Y
tg













d
2
va 

13-A
lar qiymatlari ham xuddi yuqoridagi usulda echiladi.