Bino va inshootlar qurilishi

a —
geodezik 
turtburchak; 
b
 — markaziy sistema; 
v
 — uchburchaklar zanjiri; g — yakka uchburchakka kiritish; 
d
 — gurux, punktlarini kiritish; 
e—
 bir tugunli
poligonometriya yuli
. 

---

40 
 
5.5. Geodezik to‘r punktlarini maxkamlash. 
Panli va balandlik davlat geodezik tarmog‘i va zichlashtirish geodezik tarmog‘i punktlari 
uzoq muddatli bo‘lib, ular holatining o‘zgarmasligini ta’minlaydigan belgilar bilan erda 
mahkamlanadi va belgilanadi. 
Erdagi geodezik belgilar konstruksiyasiga qarab turlarga, piramidalarga, oddiy va murakkab 
signallarga bo‘linadi. 
Turlar
— bu qoyaga mahkamlangan marka ustida quriladi, toshdan, gishtdan, be-tondan, 
temir betondan yasalgan ustunlar bo‘lib, ularni tog‘li erlarda o‘rnatiladi. (5.5.1. -shakl, 
a).
Qarash 
moslamalari tur ustida yoki turdagi markada o‘rnatiladi. Asosiy markaning ustida ikkinchi va 
uchinchi markalar joylashtiriladi. 
Piramidalar 
yondosh punktlarga erdan ko‘rinishi mumkin bo‘lgan ochiq joylarda quriladi. 
Ular uch va to‘rt qirrali, oddiy shtativli va vexali bo‘ladi. Piramidalar balandligi 5 m dan 8 m gacha. 
Piramidalar va ularning o‘lchamlari 5.5.1.b -shaklda kursatilgan. 
Oddiy signallar ikki piramidali : asbob o‘rnatish uchun xizmat qiladigan ichki va kuzatuvchi 
uchun tashqi platformadan iborat. Oddiy signallar 4 – 10 m balandlikka ega. Tashqi piramidalar 
asosan to‘rt qirrali, ichkarilari uch qirrali (5.5.1.v). 
SHakl 5.5.1. 
Geodezik belgilar: a – turlar; b –oddiy piramida; i – tashqi piramida; g – 
murakkab signal.
Murakkab signallar 
10 m dan 40 m gacha balandlikka ega bo‘lib, murakkab uch qirrali va 
turt qirrali ko‘rinishda quriladi; ichki piramida tashqisi ustunlariga tayanadi, ya’ni ular yagona 
konstruksiyani ifodalaydi (5.5.1.g - shakl
).
Erosti belgi (markaz)lari, turlari ishlar rayoni fizik-
geografik sharoitlariga, grunt tarkibiga va tuproqning muzlash chukurligiga karab o‘rnatiladi.