Билиш жараёнлари. Сезги


Сезги турларининг психологик тавсифи



Download 137,5 Kb.
bet3/4
Sana07.01.2023
Hajmi137,5 Kb.
#898200
1   2   3   4
Bog'liq
bilish jarayonlari. sezgi

4. Сезги турларининг психологик тавсифи

  • Психология фанида учта катта гуруҳ (туркум)га ажратилган сезгилар (экстерорецептив, проприорецептив, интерорецептив) ўз навбатида қуйидаги турларга бўлинади:
  • 1.Кўриш сезгилари.
  • 2.Эшитиш сезгилари.
  • 3.Ҳид билиш сезгилари. Экстероцептив
  • 4.Таъм билиш сезгилари
  • 5.Тери сезгилари.
  • 6.Мускул-ҳаракат (кинестетик).
  • 7.Статик сезгилар. Проприоцептив
  • 8.Органик сезгилар. Интероцептив
  • а) Кўриш сезгиларининг хоссалари:
  • Рангнинг тони (150 га яқин туслари).
  • Очиқлик (қора билан оқ рангда 200 гача тус ажратилади).
  • Рангнинг равшанлиги (600 га яқин).
  • Рангнинг қуюқлиги (тонгнинг яққоллиги).
  • Рангларнинг аралашиб кетиши (турли узунликлардаги ёруғлик нури)
  • б) Кўриш сезгиси жараёни:
  • Уч рангли сезиш назарияси:
  • 1756 йилда М. В. Ломоносов асосий қоидаларини баён қилиб берган;
  • 100 йилдан кейин немис физиги Г. Гельмгольц уни тўла исботлаб берган.
  • Ушбу назарияга биноан, тўр парданинг колбачаларида учта асосий элемент мавжуддир, улардан бирининг қўзғалиши қизил ранг сезгисини, иккинчи бирининг кўзғалиши яшил ранг сезгиси ва учинчи бирининг кўзғалиши бинафша ранг сезгиси ҳосил қилади.
  • Тери сезгилари таркиби туйиш ва ҳарорат турларидан иборат бўлиб, уларнинг бундай номланишининг бош омили - бу рецепторларнинг тери ва организмнинг ташқи шиллиқ пардаларида жойлашганлигидир.
  • Туйиш сезгилари икки хил ахборотни қабул қилиш имкониятига эга бўлиб, уларнинг биринчиси тегиш ва тарқалишни туйиш сезгилар, иккинчиси эса силлиқ ёки ғидир-будурни туйиш билан тавсифланади. Одатда тана аъзосига нарсаларнинг тегишини сезиш ташқи кўзғалиш кучайганда сиқиқни сезишга айланади, у янада кучайганда сиқиқ оғриқ сезгисига айланади.
  • Туйиш сезгилари органи — теридаги ва ташқи шиллиқ пардалардаги туйиш таначалари деб номланувчи таначалардан иборатдир.
  • Туйиш сезгиларининг маркази бош мия пўстининг орқадаги марказий пуштасида жойлашган деб тахмин қилинади.
  • Туйиш сезгиларининг ташқи, яъни физик сабаби - бу бирон-бир нарсаларнингтерига бевосита тегишидир.

Download 137,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish