Bilim sohasi: Ta`lim sohasi

1. Bolaning o’qishga bo’lgan munosabati va uning o’qishnio’zlashtirishdagiholatlar.
- O’qish qachon, qaerda va kim tomonidan boshlangan?
- Qiyinchiliklar bo’lganmi? Qaysi bosqichda? Qanday?
- Bola o’qishni yaxshi ko’radimi?
- O’qilayotganlarni eshitishni yaxshi ko’radimi? Bu savollarga javob ota-onalar va bola bilan suhbatda olinadi.
2. O’qishga tayyorgarlik.
- Gapni takrorlash ko’nikmasi.
- Gapdan so’zni ajrata olish ko’nikmasi.
- Tovush tahlili (og`zaki). So’zlarni bo’g`inlarga bo’lish, birinchi tovushni ajratish, alohida tovushlarni ajratish, so’zlardagi tovushlarni tartibi bo’yicha takrorlash.
- Harflarni tanish, bilishning mustahkamligi. Harfning nomi. Harfning nomi bo’yicha ko’rsatish. Qaysi harflarni bilmaydi? Qaysilarini almashtiradi? Qaysi harflarga almashtiradi? Nechta harflarni va qaysilarini biladi?
3. O’qish malakasi.
O’rganilgan so’zlarni o’qiydimi? To’liq so’z yoki jumlani o’qiy oladimi? Harflab, bo’g`inlab, sidirg`asiga o’qish.


Bog`langan o’qish
O’qish tezligi. Gapdagi alohida so’larning ma`nosini tushunish. Tinish belgilariga, intonatsiyaga rioya qilish. Savollarga javob (o’qilgan yoki tinglanganlarni so’zlab) berish.
Bolaning o’qish malakasining holatini u o’qiyotgan sinf dasturiga mos kelishi.


YOzish
YOzishgao’rgatishningdastlabkibosqichidaeshitishanalizatorininganiqishlashikattaahamiyatgaega.
- YOzilishilozimbo’lganso’zlarningtovushtuzilishinitahlili.
- So’zni tashkil qiladigan tovushlarning ketma-ketligini aniqlash.
- Tovushlarni aniqlash (eshitilayotgan tovush variantlarini aniq umumlashgan tovushlarga aylantirish).
Bularga bog`liq ravishda quyidagilarga diqqatni qaratish lozim:
1. YOzilishi lozim bo’lgan so’zlarning tovush tuzilishini etarlicha tahlil qilinmasligi, harflarni yaxshi esda saqlab qolmaslik, yaxshi bilmaslik, eshitilish bo’yicha yaqin tovushlarni (jarangli va jarangsiz), harflarni almashtirish yozuvdagi xatolarga olib keladi. SHular bilan birgalikda ko’rish analizatorining ishi bilan bog`liq bo’lgan yozuv texnikasiga o’rganishdagi qiyinchiliklarga ham diqqatni qaratish lozim.
2. Daftar varag`ida qator bo’yicha yozishdagi, chamalashdagi, yo’nalishdagi qiyinchiliklar (oynavand yozuv).
3. YOzuvga o’rganishda qalam va ruchkadan foydalana bilmaslikda ifodalanadigan qiyinchiliklar. Harakatlarning (harakatlarning moslashuvi) noto’g`riligi, aniq emasligi, qo’llarning engil titrashi. Bunday qiyinchiliklar bolaning harakat tizimini rivojlanishning etishmovchiliklaridan darak beradi.
YOzish vaqtida bolaning ishlash qobiliyatining o’zgaruvchanligi, uning umumiy holatiga ham e`tibor berish lozim.
Harbirbolauchunxarakterlibo’lganqiyinchiliklarnianiqlashuchunquyidagilarnikuzatishzarur: