Bilim sohasi: 500000 Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’miiot Ta’lim sohasi: 510000 Sog‘liqni saqlash Ta’lim yunalishi: 5510500 Farmatsiya (turlari buyicha) 5111000 – Kasb ta’limi

mahsuldorligini oshirishga ta’sir etadi.  SHu boisdan diqqat qaratilgan obektlar ong to‘plangan 
nuqtasida aniq, yaqqol aks ettiriladi. Demak, diqqat -  aqliy jarayonlarning sifati, mahsuldorligi va 
samaradorligini ta’minlovchi insonning ichki aktivligidan iboratdir. SHuningdek, u har qanday 
inson faoliyatining zaruriy shartidir.  
Psixologiyada diqqatning obektiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘lish mumkin: 
•  tashqi diqqat; 
•  ichki diqqat.  
SHu bilan birga faoliyat shakliga ko‘ra: 
•  individual; 
•  guruhiy,jamoaviy turlariga bo‘linadi.  
Hosil bo‘lish xususiyati va amal qilish usuliga qarab: 
•  ixtiyorsiz (sust) - uning paydo bulishida odamning maqsadi qatnashmaydi; 
•  ixtiyoriy  (faol)  -  odamning mahsadiga ko‘ra, o‘zi iroda kuchini ishlatishi 
tufayli paydo buladi.  
•  ixtiyoriydan so‘nggi turlariga bo‘linadi. 
Tashqi diqqat  deb ongimizning obektiv vokelikdagi narsa va hodisalarga, ularning ayrim 
belgi va xususiyatlariga yunaltirilishi, ularda faol to‘planishiga aytiladi. Tashqi diqqat faqat idrok 
qilish jarayonidagina namoyon bo‘lmasdan, balki fikr yuritilayotgan narsalarga ham qaratiladi. 
Jumladan, ixtirochining o‘zi yaratgan narsasini tasavvur qilishi, rassomning obrazlarni kashf qilish 
jarayoni, muhandisning to‘g‘on qurilishini ko‘z o‘ngiga keltirish bilan bog‘liq holatlar bunga misol 
bo‘la oladi.  
Ichki diqqat  esa ongimizning o‘z subektiv taassurotlarimiz, his-  tuygularimiz va 
intilishlarimizga qaratilishidan iboratdir. Inson ongining o‘zida sodir bo‘layotgan o‘z hissiyotlarini, 
fikrlarini, orzu, istak va shu kabilarni kuzatishda tashqi diqqatdan farqli o‘laroq ichki diqqat yuzaga 
kelar ekan, bunda diqqatning har ikkala ko‘rinishi ham faoliyatning muvaffaqiyatli yakunlanishiga 
munosib hissa qo‘shish imkoniyatiga egadir. 
Bir kishi ongining muayyan obektga qarata yo‘naltirilishi va unga to‘planishiga individual; 
bir guruh yoki ko‘pchilikdan iborat kishilar jamoasining ongi psixik faoliyatning biror obektga 
qarata yo‘naltirilishi va shu obekt ustida to‘planishiga guruhiy yoki  jamoa diqqati deb yuritiladi. 
Psixologiyada diqqatning ixtiyoriy turi, ko‘pincha irodaviy deb nomlanadi. Bu, albatta, bejiz 
emas, chunki diqqatning muayyan obektga yo‘naltirilishi iroda kuchi bilan saqlab turiladi. Hatto 

---

52 
 
ixtiyorsiz diqqat faoliyatida qatnashsa, u ham irodaning zo‘ri bilan yo‘naltirilgan obektda to‘planib 
turadi.  
22-shakl