Bilateral, ya’ni ikki simmetriyali hayvonlar ikki kenja bo’limga bo’linadi: Birlamchi og’izlilar

---

Bilateral, ya’ni ikki simmetriyali hayvonlar ikki kenja bo’limga bo’linadi: 
1.
Birlamchi og’izlilar. 
2.
Ikkilamchi og’izlar. 
Birlamchi og’izlilarga ko’pchilik umurtqasiz hayvonlar, ikkilamchi 
og’izlilarga esa ninatanlilar va barcha xordali hayvonlar kiradi. 
Yassi chuvalchanglar (Platyhelminthes) -tipi umumiy tavsifi. 
 
Yassi chuvalchanglar asosan yumshoq tanli kichkina suvda yashovchi 
organizmlar bo’lib, tuproqda chirindi va barg хazonlari ostida hamda hayvon 
to’qimalarida uchraydi. 
Yassi chuvalchanglarning qorin-elka tomoni yapaloqlashgan tanasida bosh 
va dum tomoni o‘ng va chap tomonlari yaxshi ajralgan bo‘lishi, ikki simmetriyali 
bosh tomoni bilan oldinga harakat qila oladigan hayvonlardir. Og‘iz qorin tomonida 
tananing o‘rtaroq qismida joylashgan bo‘lib, anal teshigi bo‘lmaydi. Erkin 
yashovchi avlodlarida bosh tomonida paypaslovchisimon o‘simtalar va ko‘zchalar 
rivojlangan. Ektodermadan rivojlangan 
epiteliya 
(teri) ko‘ndalang va cho‘ziq 
yo’nalishda joylashgan muskullar bilan birikkan holda 
teri-muskul xaltasini
hosil 
qiladi. 
Nafas olish 
yoki 
qon aylanish sistemalari 
rivojlanmagan. 
Ayurish organlari
maxsus ho‘jayralardan boshlanuvchi shoxlangan naychalar 
– protonefridiya
sistemasi shaklida tuzilgan. 
Yassi chuvalchanglarni deyarli hamma avlodi ikki jinsli- xunosa
(germofradit). 
Jinsiy organlar ayniqsa parazit formalarida yaxshi rivojlangan. Bir 
juft 
bosh nerv tuguн
lari 
(gangliya) 
lar yon ip nervlaridan tarkib topgan 
nerv 
sistemasi,
erkin yashovchi formalarida esa 
ko‘zlaр
rivojlangan. 
Yassi chuvalchanglarni dengiz va chuchuk suvlarda erkin hayot kechiruvchi 
formalaridan tortib, boshqa hayvon va inson tanasida parazitlik qiluvchilari ham 
xilma – xildir. 
Nam tropik o‘rmonlarda yashaydigan katta 
turbellariyalaр
yirtqich. Ular 
halqali chuvalchanglar, hashorat qurtlari kabi jonivorlar bilan ovqatlanadi. 

---