BHA- 73 guruh talabasi Sattarova Ismigul
Audit fanidan savollarga javoblar.
Auditor tekshiruv jarayonida, hamda xulosa berayotganida ma’lum darajada riskka yo’l qo’yadi. Ushbu risk korxona faoliyatiga ijobiy yoki salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Jumladan: risk darajasi o’ta yuqori ko’rsatilgan bo’lsa, ushbu auditorlik xulosasi unchalik ham yaxshi hisoblanmaydi, sababi-ki, korxona rivojlanishi chun qilinishi kutilayotgan loyihalarning moliyalashtirilishiga investorlarning ishonchi bo’lmaydi, yoki bo’lmasa, hisobga olinmagan risk tufayli korxona faoliyati salbiy tomonga o’zgarishi mumkin, to’g’ri bunday xatolik uchun auditorlik tashkiloti javobgarlikni o’z bo’yniga oladi, ammo bu korxona faoliyatining izga tushib ketishi uchun yetarli bo’lmasligi mumkin.
Muhimlik tushunchasi auditor tomonidan yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan xatoning hajmini va o’tkaziladigan auditorlik tekshiruvining ko’lamini aniqlash hamda tuziladigan auditorlik xulosasining shaklini belgilash (ijobiy yoki salbiy) uchun birlamchi va asos bo’luvchi manba hisoblanadi.
Muhimlik darajasi rejalashtirish bosqichida aniqlanib, u mijoz-korxonaning faoliyat tarmogi, tugallanmagan ishlab chiqarishi, soliqqa tortilgungacha foyda summasi, balansning jami summasi, shartli majburiyatlarning mavjudligi, kreditorlik qarzlar, kapital summasi, hisobotda kutilmagan moddalarning paydo bo’lishi kabilarni hisobga oladi. Ularning qanchalik qamrovga egaligiga qarab riski ham mavjud bo’ladi ushbu ikki ko’rsatkichlarning rejalashtirish bosqichida keltirib otilishiga sabab, kelajakda yoki tekshiruv jarayonida duch kelinishi mumkin bo’lgan to’siqlarni inobatga olishga yordam beradi.
Ichki xo’jalik riskidan
Misol uchun : auditorlik riskining eng yuqori chegarasi (DAR)- 10% bo’lsin, ichki xo’jalik riski ( IR)-65% , nazorat riski (CR)-30% bo’lsa aniqlanmaslik riski qanchaga teng bo’ladi. Yechish : DAR=(IR*CR*AR)/10000 shunga ko’ra ; AR=DAR*10000/(IR*CR) gat eng, demak; AR=10*10000/(65*30) ↔AR=51.28% ga teng
Auditorlik riskining darajasi bilan muhimlilik o‘rtasida teskari aloqa mavjud: muhimlilik darajasi qancha yuqori bo‘lsa, auditorlik riski shuncha past bo‘ladi va aksincha.
Buxgalteriya hisob moddalarida xo’jalik operatsiyalarning to’g’ri, to’liq va aniq moddalarga tegishliligi aniqmasligi tufayli risk yuzaga keladi.
Muhimlik darajasini auditdarejalashtirish bsqichida qo’llaniladi.
Auditorlik riski bu ko’zdan chetda qolgan hujjat, faoliyatning to’liq qamrab ololmaslik, nazorat va yoki subyektlar tufayli yuzaga keladgan kamchiliklarni hisobga olish maqsadida rejalashtirish bosqichida hisoblanadi.
Umumiy auditorlik amaliyotida auditorlik risklarining maqbul to’plamiga quyidagicha yondashuv ishlab chiqilgan va ular ingliz tilidagi abbreviaturasi (bosh harflari) bo’yicha quyidagi formula ko’rinishida ifodalangan:
DAR= IR*CR*DR
DAR (Desired audit risk) – ARMT (auditorlik risklarning maqbul to’plami);
IR (Internal risk) – IXR (ichki xo’jalik riski);
SR (Control risk) – NR (nazorat riski);
DR (Detection rick) – AR (aniqlanmaslik ya’ni xatolar va moliyaviy hisobotdagi kamchiliklarning aniqlanmaslik riski).
Do'stlaringiz bilan baham: |