daki köylerine seyahat etti: beraberinde karısı, fotoğraf makinesi,
cipi ve -m ü zik tutkusuna bağlı olarak d a - gücünü cipten alan bir ses
kayıt cihazı... Batı dünyasının kulaklarını açm ak niyetiyle kaydettiği
müzik, A frika’dan o güne kadar çıkm ış en önem li müziklerin bir bö
lümünü oluşturuyordu
.1
Ancak kayıt cihazını kullanırken, toplum
sal nitelikli bazı sıkıntılar da yaşadı. Batı Afrikalı yerlilerden biri,
cihazdan kendi sesinin çıktığını duyunca A lberts’] “dilini çalm ak”la
suçladı. Alberts, bulduğu bir aynayla adamı dilinin yerinde durdu
2
K A F A M I N İ Ç İ N D E B İ R İ V A R A M A O B E N D E Ğ İ L İ M
ğ u n a ikna e d e r e k , d a y a k y e m e k te n kıl payı k u r tu la b ild i.
Yerlilerin k a y ıt cih a zın ı n e d e n h ö y les in e a k la a y k ır ı b u l d u ğ u n u
a n l a m a k ç o k z o r değil. Sesler gelip geçici ve t a n ı m s ı z gib id ir; tıpkı
r ü z g â r a b ı r a k ı l m ı ş ve y e n id e n t o p l a n m a s ı o l a n a k s ı z bir ç uval d o l u
su k u ş t ü y ü gibi. Seslerin ağırlığı ve k o k u s u y o k tu r , o n la r ı elinizle
t u ta m a z s ı n ı z .
Bu ne d en le, sesin
g e r ç e k te n de
fiziksel bir ol gu olması şaşırtıcı
dır. H a v a d a k i m o le k ü lle r in o l u ş t u r d u ğ u belli belirsiz basınçları ö l
çebilec ek k a d a r d u y a r lı k ü ç ü k bir cih az geliştirirseniz, cih azın a l
g ıla d ık la rın ı k a y d e d i p d a h a s o n r a d a y o ğ u n l u k fa rkların ı yenid en
ü re tebilirsiniz. Bu c ih a z la r a m ik r o f o n adın ı veriy oruz; geze gendeki
m ily a rla rca r a d y o n u n h e r biri ise bir z a m a n l a r y enid en y a k a la n m a s ı
o lan a k s ız o l d u ğ u d ü ş ü n ü l e n tüy çuva lları nı g u r u r l a s u n u y o r bizlere.
Alberts m üziği k a y ıt c ih a z ı n d a n dinle tti ğinde. Batı Afrikalı yerliler
d e n biri, t a n ı k o l d u k la r ı n ı “ m ü th i ş bir sihir" o l a r a k betim lem işti.
Aynı şey d ü ş ü n c e le r için de geçerlidir. D ü ş ü n c e t a m o l a r a k n e
dir? Ağırlığı y o k gib id ir: gelip geçici ve t a n ım s ız o l d u ğ u hissini ve
rir. Bir d ü ş ü n c e n i n şekli, k o k u s u o l d u ğ u n u sö y ley em ed iğ in iz gibi,
o n u fiziksel o l a r a k d a z a p t e dem ezsiniz. D ü ş ü n c e de bir t ü r m ü th iş
sihir gibidir.
A m a t ıp k ı sesler gibi d ü ş ü n c e le r de fiziksel bir te m ele o tu ru r.
B eyind e g e rçe k le ş e n d eğ iş im lerin d ü ş ü n c e le rim izi de d eğ iş ti reb il
m e s in d e n biliriz b u n u . D e r i n u y k u s ıra s ın d a d ü ş ü n c e de yoktur.
Beyin r ü y a u y k u s u n a geçiş y a p tı ğ ı n d a da vetsi z ve t u h a f d ü ş ü n c e le r
k e n d in i gö sterir. G ü n içind eyse in s a n la r ı n alk ol, u y u ş t u r u c u , si ga
ra. k a h v e ya d a be d en s el egzersizler aracılığıyla b eynin k im y a sa l
k a r ış ım l a r ı n ı hevesle de ğiş im e u ğ ra tt ığ ı bildik, k a b u ll e n il m iş d ü
şü n c e le r b a s k ın d ır. S o n u ç t a fiziksel m a lz e m e n in d u r u m u , d ü ş ü n c e
n in de d u r u m u n u belirleye n etkendi r.
Bu fiziksel m a lz e m e , n o r m a l d ü ş ü n m e s ü re cinin d e v am ı için o l
m a z s a o l m a z k o n u m u n d a d ı r . Serçe p a r m a ğ ın ız k a z a r a z a r a r g ö
rece k olsa , b ir a z ke yfiniz k a ç a r belki a m a bilinç d u r u m u n u z her
z a m a n k i n d e n farksızdır. Ak sin e, aynı b o y u t la r d a k i bir beyin d o
k u s u p a r ç a s ı n ın h a s a r a u ğ r a m a s ı müziğ i a n la m a , h a y v an ları a d
l a n d ı r m a . re n k le ri g ö r m e , riskleri d e ğ erlen d irm e, k a r a r verme,
v ü c u t içinden ge len sinyalleri o k u m a , a y n a k a v r a m ın ı a n la m a
k a p a s ite n iz i etk iler ya d a a ltta işleyen m e k a n i z m a n ı n gizemli ve
I N C O G N I T O
Do'stlaringiz bilan baham: |