Besh dostondan iborat bo`lmog`i

• 1441-1501

Besh dostondan iborat bo`lmog`i;

• Besh dostondan iborat bo`lmog`i;
• Birinchi doston pand-nasihat ruhidagi ta’limiy-axloqiy, falsafiy bo`lmog`i;
• Ikkinchi doston Xusrav va Shirin mojorolariga bag`ishlanmog`i
• Uchinchi doston Layli va Majnun muhabbatini mavzu qilib olmog`i
• To`rtinchi doston Bahrom haqida yozilmog`i
• Beshinchi doston Iskandar haqida yozilmog`i
• kerak bo`lgan.

Xamsa yozishni ozarbayjonlik ulug` shoir Nizomiy Ganjaviy boshlab bergan.

• Xamsa yozishni ozarbayjonlik ulug` shoir Nizomiy Ganjaviy boshlab bergan.
• 28 yil davomida muallifning 5 dostoni dunyo yuzini ko`rdi.
• “Maxzan ul-asror”
• “Xusrav va Shirin”
• “Layli va Majnun”
• “Haft paykar”
• “Iskandarnoma”

“Matla’ ul-anvor”

• “Matla’ ul-anvor”
• “Shirin va Xusrav”
• “Majnun va Layli”
• “Hasht behisht”
• “Oyinayi Iskandariy”

• “Tuhfat ul-ahror”
• “Subhatul abror”
• “Yusuf va Zulayho”
• “Layli va Majnun”
• “Xiradnomayi Iskandariy”
• “Silsilatul zahab”
• “Salomon va Absol”

Alisher Navoiyning “Xamsa”si boshqalardan farqli o`laroq turkiy tilda yozildi.

• Alisher Navoiyning “Xamsa”si boshqalardan farqli o`laroq turkiy tilda yozildi.
• Men turkcha boshlabon rivoyat,
• Qildim bu fasonani hikoyat.
• Kim shuhrati jahonga to`lg`ay,
• Turk eliga dog`I bahra bo`lg`ay

• Emas oson bu maydon ichra turmoq,
• Nizomiy panjasig`a panja urmoq.
• Kerak sher ollida ham sheri jangi,
• Agar sher o`lmasa, bore palange

“Hayrat ul –abror”

• “Hayrat ul –abror”
• “Farhod va Shirin”
• “Layli va Majnun”
• “Sabbai sayyor”
• “Saddi Iskandariy”

“Xamsa”ning bu ikkinchi dostoni ishqiy- sarguzasht, xarakterdadir. Hajmi 5782 bayt. Muallif bu dostonni “shavq dostoni” deb ataydi. Sababi unda ishq kuylanadi, ishq talqin qilinadi, ishq ulug`lanadi.Bu shunday ishqki, u insonni poklaydi, ezgulik sari yetaklaydi, unga o`zligini tanitadi, bir so`z bilan aytganda komillik sifatlarini tarbiyalaydi.

• “Xamsa”ning bu ikkinchi dostoni ishqiy- sarguzasht, xarakterdadir. Hajmi 5782 bayt. Muallif bu dostonni “shavq dostoni” deb ataydi. Sababi unda ishq kuylanadi, ishq talqin qilinadi, ishq ulug`lanadi.Bu shunday ishqki, u insonni poklaydi, ezgulik sari yetaklaydi, unga o`zligini tanitadi, bir so`z bilan aytganda komillik sifatlarini tarbiyalaydi.

• .

Doston Navoiygacha “Xusrav va Shirin” nomi bilan mashhur edi. Ularda markaziy obraz shoh Xusrav turardi. Lekin u komillikdan yiroq, ishqda beqaror, muhabbatdan toj-taxtni ustun qo`yuvchi xudbin shaxs.

• Doston Navoiygacha “Xusrav va Shirin” nomi bilan mashhur edi. Ularda markaziy obraz shoh Xusrav turardi. Lekin u komillikdan yiroq, ishqda beqaror, muhabbatdan toj-taxtni ustun qo`yuvchi xudbin shaxs.
• Navoiy uni yozilajak dostonning bosh qahramoniga va Shirin sevgisiga loyiq ko`rmaydi. Farhodni bosh obraz qilib olib, dostonning qurilishinim, mazmunini o`zgartirib yubordi.

Ayni paytda bosh qahramonlarning o`zlari ham ramziy ma’no kasb etadi. Shirin Farhod uchun jismda jon aralashadigan nihoyatda go`zal, o`ta nafis va nozik iymon ko`zgusidir. Shunday ko`zguki, unda Yaratganning jamoli jilva qiladi.

• Ayni paytda bosh qahramonlarning o`zlari ham ramziy ma’no kasb etadi. Shirin Farhod uchun jismda jon aralashadigan nihoyatda go`zal, o`ta nafis va nozik iymon ko`zgusidir. Shunday ko`zguki, unda Yaratganning jamoli jilva qiladi.
• Hayotda komillikka erishgan har inson Farhoddir.
• Farhod yo`li-ishq , iymon yo`li mashaqqatli, ammo oxiri xayrli, sharafli, aks holda, Xusrav va Sheruya timsollarining topgan qismatlari bizga ibratdir.