Беркинов Б. Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 3-нашр



Download 3,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/160
Sana10.07.2022
Hajmi3,11 Mb.
#767529
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   160
Bog'liq
Институционал иқтисодиёт Б.Беркинов 2018

2. Шартнома шакли 
Шартнома 
стандарт 
шаклда, унда шартномани 
бажаришнинг барча икир-
чикирлари ҳақида тўлиқ 
келишиб олинган 
Шартнома шакли «битимга 
мослаб» 
махсус 
ишлаб 
чиқилади. Шартнома тўлиқ 
тафсирланмаган, 
балки 
тузатишлар киритиш учун 
имконият қолдиради 
Шартноманинг 
асосий 
қоидалари эксплицит тарзда 
умуман 
тафсирланмаслиги 
мумкин. 
Шартнома 
томонларнинг 
бири 
ўз 
ҳаракатини 
назорат 
қилиш 
ҳуқуқини 
бошқа 
томонга 
топширишига олиб келади 
3. Томонлар ўртасидаги муносабатлар 
Томонлар 
тўлиқ 
мустақилликни 
сақлаб 
қоладилар 
Томонлар 
мустақилликни 
сақлаб қоладилар 
Ҳукмронлик 
муносабатлари: 
фаолиятни 
назорат 
қилиш 
ҳуқуқини топшириш 
4. Шартнома тузиладиган давр 
Қисқа муддатли 
Ўрта ва узоқ муддатли 
Узоқ муддатли. Шартноманинг 
амал қилиш даври ҳақида 
умуман келишмаслик мумкин: у 
томонлардан бири учун назорат 
қилиш 
ҳуқуқидан 
мустақил 
фойдаланишга нисбатан уни 
топшириш фойдалироқ экан, у 
амал қилаверади
5. Кутилмаган ҳолатларга мослашиш усули 
Шартномани 
янги 
шартларда қайта тузиш 
Музокаралар, 
пози-
цияларнинг 
келишиш, 
«томонларнинг 
ўзаро 
муносабатлари мобайнида 
тўпланган 
барча 
ўзаро 
Шартнома 
томонларидан 
бирининг 
бошқа 
томон 
қарорларига 
бўйсуниши 
(Х 
вазифалар 
йиғиндисидан 
х 
вазифанинг 
бажарилишига 


110 
ҳамкорлик 
тажрибаси» 
асосида ўзаро воз кечиш 
тааллуқли) 
6. Шартнома шартларини бажаришга ундовчи омиллар 
Кучли: 
томонларнинг 
мукофотланиши 
шартномада қайд этилган 
муайян 
вазифаларнинг 
бажарилиши 
билан 
боғлиқ 
Ўртача: 
ўзини 
«оқлаш» 
қоидасидан 
фойдаланиш 
томонларга 
мажбуриятлар-
нинг бажарилишига тўсиқ 
сифатида 
кутилмаган 
ҳолатларни баҳона қилиш 
имконини беради 
Кучсиз: шартнома томонларидан 
бири 
назорат 
ҳуқуқини 
топширганлиги учун қатъий 
белгиланган мукофотни олади 
7. Шартнома шартларини бажармаганлик учун санкция 
Шартноманинг 
ўзида 
қайд этилган ҳуқуқий 
санкциялар 
Томонларнинг узоқ вақтли 
ўзаро 
ҳамкорлик 
даври 
мобайнида 
орттирилган 
обрўнинг йўқотилиши 
Маъмурий 
жазо, 
назорат 
ҳуқуқини топширганлик учун 
қоплама (компенсация)нинг кам 
фойдали шартлари 
8. Низолар ҳал этиладиган инстанция 
Суд 
Учинчи томон: арбитраж 
суд, ҳакамлар суди 
Низоларни ҳал этиш бирор 
учинчи томон жалб этилмаган 
ҳолда, 
ҳокимиятдан 
фойдаланиш асосида амалга 
оширилади 
9.
 
Низоларни ҳал этиш тартиботи самарадорлигини чекловчи омиллар 
Суд тасарруфида бўлган 
ахборотнинг 
чекланганлиги. Қонундан 
фойдаланиш нархи нолга 
тенг эмас 
Ҳакамлар 
суди 
ёки 
арбитраж судининг обрўси. 
Учинчи томонга топшири-
ладиган 
ваколатларнинг 
чекланганлиги 
(арбитраж 
бундан 
мустасно). 
Хуфиёналик нархи нолдан 
фарқ қилади 
Маъмурий назоратни амалга 
ошириш 
харажатлари. 
Ҳар 
қандай низо ўзида томонларнинг 
нафақат «овоз бериш», балки 
«чиқиш», яъни топширилган 
назорат 
ҳуқуқини 
қайтариб 
олиш 
ҳуқуқидан 
ҳам 
фойдаланиш имконини намоён 
этади 
10. Мисоллар 
Олди-сотди шартномаси 
Франчайзинг. Табиий 
монополияларнинг тартибга 
солиниши. Транспорт, 
энергетика ва хомашё 
компаниялари ўртасидаги 
узоқ муддатли шартномалар 
Иш берувчи ва ёлланма ходим 
ўртасидаги 
шартнома. 
корхонадаги 
муносабатлар 
мажмуи
Ўзбекистонда хўжалик шартномаларини тузиш, бажариш, ўзгартириш 
ёки бекор қилишнинг ҳуқуқий асослари “Хўжалик юритувчи субъектлар 
фаолиятининг шартнома-ҳуқуқий асослари тўғрисида”ги қонун билан тартибга 
солинади. 
Ўзбекистон 
Республикасида 
амалда 
бўлган 
хўжалик 
шартномаларининг турлари 8.2-расмда келтирилган. 


111 
* Муаллиф томонидан Ўзбекистон Республикасининг амалдаги қонун ҳужжатларига 
мувофиқ тузилган.

Download 3,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish