Berdoq nomidagi Qoraqolpoq Davlat Universiteti Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti



Download 1,09 Mb.
bet2/4
Sana26.04.2022
Hajmi1,09 Mb.
#583723
1   2   3   4
Bog'liq
2 5204159602811210913

Okeaniyada kokos palmazori.
Ko‘tarilmalar oraligida chuqur (4 km dan 7 km gacha) soyliklar joylashgan. Soyliklarning yuzasi tekis bo‘lib, ustini g‘ovak cho‘kindilar qoplagan bazaltdan tuzilgan. Bunday tipdagi soyliklar okean plitalari yoki talasso sineklizalar deb ataladi.
Tinch okean platformasining yuzasini chuqur yoriqlar kesib o‘tgan, eng serharakat va vulkan faoliyati aktiv erlar ana shu yoriqlar bilan bog‘liqdir.
Erning eng katta okeani o‘rtasida, tropiklar oraligida joylashgan bu orollar iqlimi issiq va sernam, fasliy hamda sutkalik temperaturalar farqi kam. YOg‘inlarning taqsimlanishiga yonbag‘irlarning hukmron bo‘lgan passat shamollariga nisbatan qanday joylashganligi katta ta’sir ko‘rsatadi: tog‘larning passat shamollariga ro‘para yonbag‘irlariga yog‘in ayniqsa ko‘p tushadi.
G‘arbiy Okeaniya umuman olganda SHarqiy Okeaniyaga qaraganda ancha sernam; sharqda shamolga ro‘para va unga teskari yonbag‘irlarning nam olishidagi farq ko‘zga keskin tashlanadi. Tinch okeanning ekvatoryoni rayonlarida siklonlar paydo bo‘ladi, jala yomg‘irlar, dovullar, quyunlar ana shu siklonlar bilan bog‘liq.
Okeaniyaning orollardan iborat ekanligi organik dunyosining umuman kambag‘alligiga va juda endemikligiga sabab bo‘lgan, bu xusueiyat g‘arbdan sharqqa tomon kuchayib boradi. Masalan, Gavay orollarida o‘simlik turlarining 90% i endemik. Polineziya faunasi tarkibida yirtqichlar, sudralib yuruvchilar vasuvda quruqda yashovchilar deyarli butunlay yo‘q. Dengizdan oson uchib o‘ta oladigan qushlar ko‘proq tarqalgan.
Orollarga ko‘p hayvon va o‘simliklar keltirilgan, ularning bir qnsmi mahalliy organik dunyo bilan aralashib yovvoyilashib ketgan. Madaniy o‘simliklar va xonaki hayvonlarning ham deyarli hammasi materiklardan keltirilgan, hamma orollarda kokos palmasn tarqalgan, uning yong‘og‘ini oqimlar butun Tinch okeanga tarqatadi.

Tarixi.
Okeaniyaning eng qad. aholisi Okeaniyaga bundan 20—30 ming yillar avval Jan.-Sharqiy Osiyodan borib oʻrnashgan. Keyinroq kelgan Tarixi qabilalarning papuaslar bilan qoʻshilishidan melanezlar paydo boʻlgan. Mikroneziya va Polineziyaga aholi milodning 1-ming yilligida koʻchib borgan. 16-asr boshida Okeaniyada yashovchi xalqlar jamiyat taraqqiyotining turli bosqichlarida boʻlgan. Yevropaliklar uzoq vaqt Okeaniyaga qiziqmadilar. Koʻpgina orollar yevropaliklarga 18- asrning 2-yarmida maʼlum boʻldi. Okeaniya orollarini dastlab Gʻarbiy Yevropa davlatlari, keyinroq AQSH egallay boshladi. Birinchi jahon urushi (1914—18)dan keyin Okeaniyada siyosiy tashkilotlar vujudga keldi. Ikkinchi jahon urushi (1939—45) davrida Okeaniya urush harakatlari maydoniga aylandi. Okeaniyada rivojlangan davlatlarning harbiy bazalari koʻpaydi. Urushdan keyin Okeaniya xalqlarining mustaqillik uchun kurashi tashkiliy tus oldi. Koʻpgina orollar mustaqil davlatlarga aylandi.


Download 1,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish