Berdaq nomidagi

8.-rasm. “Og’izdan og’izga” sun`iy nafas berish (chapdan) va yurakni (tik bo`lmagan holda) tashqi massaj qilish (o`ngdan).
Bunda ko`krak qafasi faqat tik holatda 3…4 sm gacha chuqurlikka minutiga 60 marta bosiladi. Ko`krakdan bunday bosishda yurakdan siqib chiqarilgan qon, tomirlarga kiradi.
YUrakni massaj qilishda qovurg’aga zarar bermaslik uchun ehtiyot bo`lish kerak. Massajning samaradorligi katta arteriya qon tomirlarda pulsning paydo bo`lishi bilan baholanadi.
Ko`p hollarda jarohatlangan kishilarni yuragini massaj qilish ularga sun`iy nafas berish bilan birga olib boriladi. Bunda sun`iy nafas berishni ko`krak qafasini bosish vaqti oralig’ida bajarish kerak. YAxshisi buni ikki kishi bajargani maqul, bir kishi ko`krak qafasini 4…5 marta bosadi, so`ngra ikkinchi kishi jarohatlangan kishi o`pkasiga havo puflaydi. Bu jarayon shu holatda takrorlanadi.
Tibbiyot xodimi yurak faoliyatini tiklovchi samarali usul tajribalariga ega bo`ladi. bu maqsad uchun defibrillyator degan maxsus apparatlar qo`llaniladi va ular yordamida yurak orqali yuqori kuchlanishli qisqa elektr zaryadi hosil qilinadi va bu yurak muskullarini umumiy qisqarishiga sabab bo`ladi.