Shoh Jahon(1592.05.01, Lohur 1666.22.01, Agra) — Boburiylar saltanati hukmdori (1627—58).Asl ismi Shahobiddin Muhammad Xurram (taxt nomi Shoh Jahon I, 1628 yilgacha Shoh Jahon Bahodir mansab bilan Shohzoda Xurram Baht Bahadur-Mirza deb nomlangan. Shoh-Jahon Jahongirshohning 3-oʻgʻli. 1616 yil Dekan (toʻgʻrirogʻi — Dakan)dagi gʻalabasidan soʻng Sh.J.nomini olgan. 1622—25 yillar otasi Jahongirshohga qarshi urushib, yengilgan. 1627 yilda taxt uchun kurashlarda gʻolib boʻlib, "Abul Muzaffar Shahobiddin Muhammad Sohibqironi Soniy" taxallusini olgan. Taxtga oʻtirgan zahoti bir qancha isyonlarni bostirishga majbur boʻlgan. Shoh-Jahon Jahongirshohning 3-oʻgʻli. 1616 yil Dekan (toʻgʻrirogʻi — Dakan)dagi gʻalabasidan soʻng Sh.J.nomini olgan. 1622—25 yillar otasi Jahongirshohga qarshi urushib, yengilgan. 1627 yilda taxt uchun kurashlarda gʻolib boʻlib, "Abul Muzaffar Shahobiddin Muhammad Sohibqironi Soniy" taxallusini olgan. Taxtga oʻtirgan zahoti bir qancha isyonlarni bostirishga majbur boʻlgan. Aurangzeb Alamgir Onasi – Mumtoz Mahal nomi bilan mashhur boʻlgan Arjumand Bonubegim. A. inisi Murod-baxsh bilan ittifoq tuzib, Dehlida taxtni egallagan (1658). A. podsholik yerlarini qoʻshni xonliklar – Bijapur va Golkonda hisobiga kengaytirdi (1686–87). Lekin soliqlarning koʻpayishi, hindlarning davlat ishlaridan uzoqlashtirilishi, butxonalar mol-mulkining musodara qilinishi, hindlar orasida islomni joriy ettirish jarayoni natijasida mamlakatda gʻalayonlar koʻtarilib turdi. Boburiylar davrida ijtimoiy-iqtisodiy madaniyat. Boburiylar davlati mahalliy xalqlar madaniyati tarixida progressiv rol o‘ynagan,bu yerda obodonchilik va madaniy turmushga katta e‘tibor berilgan; ko‘plab sug‘orish inshootlari qurilgan, yangi yerlar o‘zlashtirilgan bog‘ u rog‘lar bunyod etilgan,shaharsozlik,hunarmandchilik (qog‘oz ishlab chiqarish,zargarlik, kulolchilik,temirchilik,qandolatpazlik,to‘quvchilik va b.)taraqqiy etgan. XVI - XVIII asrlar mobaynida boburiylar tomonidan bunyod etilgan qator monumental inshootlar asosan Movarounnahr va Hindiston me’morchilik uslublarining uyg‘unlashuvi - yangi “hindmusulmon uslubi” bo‘yicha qurilgan. Tojmahal'-Hindistondagi boburiylar sulolasining vakili Shoh Jahon davriga oid meʼmoriy yodgorlik (1631 - 16 52). Agra sh. yaqinidagi Jamna daryosi boʻyida Shoh Jahon suyukli xotini Arjumandga(Mumtoz Mahal begim,Mumtoz Bibika Rauza nomlari bilan mashhur boʻlgan) atab vafotidan (1631-yil 7 iyul) soʻng qurdirgan.Keyinchalik oʻzi ham shu yerga dafn qilingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |