18-variant
1. Tómendi buwın modellerine sáykes sózler dúzin.
Bir fonemadan dúzilgen buwın, a-na, á-ke…
Eki fonemadan dúzilgen buwın, ba-la, Ta-ma-ra…
Úsh fonemadan dúzilgen buwın, bas-lıq…
Tórt fonemadan dúzilgen buwın, bank, tank…
Bes fonemadan dúzilgen buwın, start, sport…
2. Dialektizimlerdi anıqlan. Olardı leksika-fonetikalıq hám leksikalıq túrlerine ajıratın.
Aldında – áldindá, qubla-qıbla, hal-hál, sorpa-shorpa, zálel-zárál, munaq-mınsha, pillekesh-pillákash, gúllán-gúlleyin, ómir-ǵumır, gúmanlı-gúmangár, seksewil-sazaq.
3. Tekstten barıs sepligi menen qollanılauǵın tirkewishlerdi, olardı omonimlerin, mánilerin anıqlan.
Házirshe sırttan jawgershilik kem bolǵanına qarap, bul jer qolay-qoltıq, ken shalǵay eken dep júrseniz kerek. Ozi qızıq jigit eken, betine qarap murtın tawlap kúldi. "arrı biydin kewli jaman nárse sezip, dawıs shıqqan shoq qamısqa qaray asıǵıs juwırdı.
4. Tekstti kóshirip jazın. Baslawıshtın astın sızın, sorawların qoyın.
Men bunnan artıq sóz tawıp jaza alaman dep ayta almayman hám talaplanbayman. Sonlıqtan da Sapalaq atanın prizine jarıs shólkemlestirilgen jılı jıynalısta sóylegen sóz benen usı ángimege sonǵı noqat qoymaqshıman.
5. Ómirbayan
19-varaint
1. Sózlerdin túbir menen qosımtalar arasındaǵı ǵárezlilikti túsindirip berin.
Ósip-órlep baratırǵan turmıstın ózine sáykes talap hám tilegi kúshli boladı ǵoy. Naw qaraǵay nar qamıstay ırǵalısqan Qonırattın ushır-qıyırsız aq terekleri aspadı názerleydi.
2. Dialektizimlerdi anıqlan. Olardı leksika-fonetikalıq hám leksikalıq túrlerine ajıratın.
Gósh-et, turmıs-hayat, miynet-enbek, jol-yol, dastıq-yastıq, qálbir-ǵálbir, qala-sháhár, kindik-gindik, kesek-kesák, sonday-shunday.
3. Tekstten dánekerlerdi tabın. Olardın funkciyası boyınsha (dizbeklewshi há baǵınınqı) túrin anıqlan.
Qurban sárdarının qas-qabaǵın baǵıp, gá zángilesip, gá quyısqanına erip, jelip-jortıp kiyatır. Biraq, aǵam ya apamdı, ya meni maqullamastan túnerip, ornınan turdı. Bizge aǵayin bolmasa da, paldan tatlı qonsımız edi.
4. Mısallardan dara hám qospa bayanlawıshlardı tawıp, astın sızın.
- Panajan! Mına bala «Boz atawda» ǵı Qosıbay degen ashnamnı balası - Ájiniyaz. Xiywaǵa medresege baratır eken, - dep endi Pananı tanıstırıw ushın Ájiniyazǵa burıldı. Pana menin tuwısqan bólem. Ózinen ajarı tómen mına Qutlımurat jaman biydin xızmetinde júr. Bir talabı oralmay júr-dá.
5. jazıwını tariyxı
Do'stlaringiz bilan baham: |