12-variant
1. Tekstten únli, únsiz, sonor dawıssızlardı tawıp tallan.
Báhár! Gózzal báhár, nurlı báhár! Gáziyneli Ústirt jasıl nurlı bostanǵa megzeydi. Arqası aqsaqallı Aral, qublası tap Túyemoyınǵa shekemgi sozılatuǵın ken dala shaъxmat taxtasınday qızıllı-jasıllı.
2. Mına sinonimler menen bir neshe gápler dúzi. Olardın qıysısın qaysı jerde ekenshi menen awmastırıwǵa boladı ya bolmaydı? Sebebin talǵqılan.
1. Júz, jamal, diydar, ápsher, túr, báshárá.
2. Shıdam, tózim, taqat, sabır.
3. Tayar, házir.
4. Kóp, mol, bir talay.
5. Haq, ras, durıs, tuwrı, shın.
6. Úlken, náhán, gidiman, taynapır.
3. Tekstten soraw-qatnas almasıqların tabın. soraw almasıqlarını mánilerin, qanday sóz shaqabına tiyisli ekenligin, al qatnas almasıqlarını atqarıp turǵan xızmetin anıqlan.
Urıwshılıqqa jol qoymaw kerek dep, kimge tiygizip atırǵanın men túsinbedim. Muratov degen kim? Jenge, ólgen kim degen? Buǵan ne sebep bolǵanın anıqlap alıwǵa da Bagrovtın qolı tiymey júrgen. Bul ne? – dedi Jiyemurat.
4. Mısallardan úndew hám buyrıq gáplerdi tawıp, olardın bildiriw usılların anıqlan.
Qarshıǵa qartaysa, shımshıq awlaydı degen usı eken-dá.
- Áy sampıldamasn-á, - dedi bajban.
- Aytqanda ne, qarshıǵan úrke me.
5. Til xat
13-variant
1. Berilgen mısallardan dawıslılardı jasalıw ornına, jasalıw usılına qaray bóliniwin talqılan.
Zamanlar artınan ótti zamanlar,
Keldi jana áwlad, jana adamlar,
Olar bizdey kómeyshine kúl tartıp,
Osamaslıq etpes, insaptı anlar.
2. Mına sinonimler menen bir neshe gápler dúzi. Olardın qıysısın qaysı jerde ekenshi menen awmastırıwǵa boladı ya bolmaydı? Sebebin talǵqılan.
1. Ayaǵı, aǵırı, keni, artı.
2. SHıraylı, sulıw, kórikli, gózzal, ájayıp.
3. Manlay, peshana.
4. Samal, jel.
5 Salısı suwǵa ketiw – iyni túsiw.
6 Júrek jalǵaw – awqatlanıw.
7 Iyt ólgen jer – uzaq hám t.b.
3. Tómendegi feyiller menen gáp dúzin. Olardın mánili hám kómekshi bolıp keletuǵın jaǵdayların kórsetin.
Al, basla, tur, ket, shıq, otır, Ber, kór, júr, qal, ot, kel, qoy, bar, tús, sal, jiber, qayt.
4. Mısallardan úndew hám buyrıq gáplerdi tawıp, olardın bildiriw usılların anıqlan.
- Qısqart! – dedi ornınan turıp ketken Sarap zerger baqırıp – dushpan sennen qorqıp bas iyip kelip turǵan joq. Sennen kúshli bolsa da, doslıq bildirgeli tur… Awılǵa alıp barınlar!
5. Sinekdoxa
Do'stlaringiz bilan baham: |