Берда3 атында2ы №ара3алпа3 М1млекетлик университети

Категориялар
Категориялар диалектиканы4 е4 1пи7айы логикалы3 формасы болып табылады. Диалектикалы3 категориялар илимий т6синиклерди4 айры3ша бир т6ри.
Диалектикалы3 категория менен кокрет илимлерди4 категорияларыны4 арасында ж1не бир айырмашылы2ы бар. Философиялы3 категорияларды4 абстрактылы2ы улы7малы2ы о2ада жо3ары д1режеде бол2анлы3тан олар конкрет илимлерди4 тиккелей методы болаалмайды. Соны4 ушын диалектиканы4 категориялары менен бул илимлерди байланыстырату2ын ж1не бир илимий методлар болы7ы керек.
Диалектикалы3 категорияларды4 бас3а илимлерди4 категорияларынан, соны4 ишинде улы7ма илимий категориялардан сапалы айырмашылы2ы т5мендегише`
Бириншиден, объективлик аспектте диалектикалы3 категориялар с67ретлейту2ын 2алабалы3 байланыс 81м 3атнаслар2а материаллы3 81рекетти4 барлы3 формалары ийе.
Екиншиден, логикалы3 аспектте диалектикалы - логикалы3 форма2а мазмун2а ийе, я2ный бу2ан адамзат били7ини4 барлы3 тара7ларыны4 мазмунын киргизи7ге болады.
:шиншиден, гнесологиялы3 аспекте диалектиканы4 логикалы3 формалары, соны4 ишинде, били7ди4 уневерсаллы3 формасы болып табылады. Оларды теориялы3 били7 3уралы ретинде адамзат билимлерини4 барлы3 тара7ларында 3олланы72а болады.
Диалектикалы3 категориялар сырт3ы д6ньяны4 81м бизди4 ойла7ымызды4 затларыны4 81м 3убылысларыны4 е4 улы7ма байланысларын 81м 3атнасы3ларын с67ретлейди. Мысалы, конкрет илимлерди4 категорияларын алайы3, физикада - нур т6синиги, биологияда - тиршилик т6синиги, политэкономикада - 5ндирис т6синиги 8.т.бас3аларды т6синдиреди. Философиялы3 категориялар болса, олар материя, ке4ислик 81м 7а3ыт, себеп, форма 81м мазмун, з1р6рлик 81м тосынлы3 т6синиклерин 5з ишине алады.
Диалектикалы3 категориялар конкрет илимлерди4 категориялары менен салыстыр2анда е4 улы7ма т6синиклер, ямаса оларды шекленген т6синиклер де7ге болады. Конкрет илимлерди4 категорияларын улы7маластыры72а болады. Ал материя 8а33ында т6синикти алса3, одан улы7малы2ы жо2арыра3 т6синик жо3.
Диалектикалы3 категорияларды конкрет илимлерди4 категориялары менен салыстыр2анда оларды4 бир айырмашылы2ы бар. Диалектикалы3 категориялар д6ньяны4 затларыны4 81м 3убылысларыны4 конкрет т1реплерин ямаса белгили, 31сийетлерин с67ретлейди. Мысалы, материя 8а33ында яки т6синик бар`
q) философиялы3.
w) т1бийий - илимий т6синик.