Bekiston respublikasi turizm va madaniy meros vazirligi madaniy meros agentligi buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi

Boshqarma boshlig‘i v.b Sh.Mahmudov

Ijrochi: E.Sobirov

Tel: [phone]
Buxoro viloyat prokuraturasi 10.1-bo‘limi boshlig‘i Sh.Ergashovga

Sizning 2021 yil 12 oktyabrdagi №10.1-4-375313/21-sonli talabnomangiz Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari, O‘zR FA Milliy arxeologiya markazi etakchi mutaxassisi J.K.Mirzaaxmedov hamda murojaat muallifi bilan o‘rganib chiqildi.

“Qo‘rg‘on Vardonze” ob’ektining muhofaza-bufer zona hududida fermer xo‘jaliklari (To‘ymurod Xolmurod o‘g‘li) tomonidan o‘z boshimchalik bilan olib borilayotgan er o‘zlashtirish-ochish ishlarini to‘xtatish hamda o‘zlashtirilgan erlardan fermerni chiqarish bo‘yicha Shofirkon tumani hokimi nomiga 2021 yil
13 oktyabrdagi 1045-sonli yuborildi.
O‘rganish bo‘yicha tuzilgan dalolatnoma hamda tuman hokimliga yuborilgan 1045-sonli xat ilova qilinadi.


Boshqarma boshlig‘i v.b Sh.Mahmudov

Ijrochi: E.Sobirov

Tel: [phone]
Buxoro viloyati Shofirkon tumani hokimi
Sh.X. Hakimovga
Hurmatli Shukrullo Hakimovich,
Shofirkon tumani qadimgi “Qo‘rg‘on Vardonze” o‘lkasida yashovchi fuqaro I.Qayumovning 2021 yil 21 apreldagi hamda 24 sentyabrdagi arizasiga asosan quyidagilarni ma’lum qilamiz.
O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi, Arxeologiya instituti tomonidan ko‘p yillar mobaynida olib borilayotgan izlanishlar hamda tarixiy yozma manbaalar asosida “Qo‘rg‘on Vardonze” Buxoro So‘g‘dining eng yirik va qadimiy shahar markazlaridan biri hisoblanadi. X asrda yashagan mashhur tarixchi Muhammad Narshaxiy o‘zining “Buxoro tarixi” asarida Vardona shahri Buxorodan ham qadimiyroq va aslzoda podshohlar qarorgohi bo‘lganligini eslatadi.
Shu bilan bir qatorda ilk islom tarixida tanilgan arab tarixchisi
At-Taboriy va Muhammad Narshaxiylarning yozishicha VIII asrning boshlari, arab istilosi davrida, Buxorxudot Tug‘shoda islom diniga kirib, arab bosqinchilari tarafiga o‘tgach, Vardonxudot Buxoro sug‘diylarini va Movorounnahr podshohlari askarlarini birlashtirib ozodlik kurashi bayrog‘ini o‘z qo‘liga oladi.
U Buxorxudot Tag‘shodani taxtdan tushurib, 15 yil mobaynida
(695-710) Buxoroda hukmronlik qiladi va arab bosqinchilariga qarshi shiddatli janglar olib boradi. Bir necha yillik janglardan so‘ng, arab sarkardasi Qutayba ibn Muslim Xalifalik saltanatning katta kuchlari bilan Vardonxudot lashkarini engishga va uni o‘ldirishga muvafaq bo‘ladi. Faqat shundan so‘ng Buxoro vohasi butunlay o‘z mustaqilligini yo‘qotadi.
Rivojlangan va so‘ngi o‘rta asrlarda Vardonze shahri Obaviya rustog‘i markazi vazifasini bajargan. XIX asrning birinchi yarmidan va XX asr boshlarida qumlar bir necha bor ko‘chgani natijasida Qo‘rg‘on Vardonze aholisi shaharni tark etib , vohani ichki hududlariga joylashgan. Shular jumlasidan mashhur Vardonze kulollari G‘ijduvon shahriga ko‘chib, uni o‘lkamizning yirik sopolsozlik markazlariga aylantirgan.
Hozirgi kunda qadimiy shahardan Ark va uning janubiy-g‘arbiy tomonida 500 metrga cho‘zilgan Shahar (Shaxriston) qismi ko‘zga tashlanadi. Shuni ham eslatish lozimki shaharning atrofidagi katta Rabod (karvonsaroylar, bozorlar, hunarmandlar dahalari) qismi qumlar ostida saqlanib yotibdi.
Mustaqillik yillarida O‘zR Fanlar Akademiyasi Arxeologiya instituti boshchiligida yodgorlikda xalqaro ilmiy tashkilotlar jalb qilinib, hamkorlikda qo‘shma ekspidisiyalar, izlanishlari tashkillashtirilgan.
Natijada qadimgi shaharning Ark va Shaxriston qismlarida arxeologik qazishmalar olib borilmoqda, shaharning mashhur podshoxlari Vardonxudotlar sulosasi Eron shoxinshoxlarining o‘g‘li Kavad va Buxoroda joylashgan Eftaliylar saltanatining malikasi asos solishganligi aniqlandi.
Oxirgi o‘n yilliklar mobaynida bu mashhur, qadimgi Vardonze podshohlari qarorgohi atrofi, shaharning Rabod qismida, mahalliy fermer FA Arxeologiya instituti Madaniy meros Agentligi , YuNESKOning umumjaxon merosi markazi tomonidan ob’ektning belgilangan muhofaza-bufer zonalari chegaralarini buzib, yodgorlik himoya hududlarini o‘zboshimchalik bilan o‘zlashtirish ishlarini olib borilmoqda.
Shu sababli, Sizdan, Respublika va Jahon tarixidan o‘rin olgan “Qo‘rg‘on Vardonze” ob’ektining muhofaza-bufer zona hududida fermer xo‘jaliklari (To‘ymurod Xolmurod o‘g‘li) tomonidan o‘z boshimchalik bilan olib borilayotgan er o‘zlashtirish-ochish ishlarini to‘xtatishingizni va qonun buzilishi holatlarining oldini olishingizni so‘raymiz.