Ўбекистон республикаси олий ва ўрта махсус

4.	O’quv mashg’ulotining tarkibi
4.1.	Fan bo’yicha o’quv mashg’ulotlar tarkibi va ajratilgan soat. …………………	15
4.2.	Fanning texnologik xaritasi ………………………………………………….	15
4.3.	Amaliy mashg’ulotlar rejasi …………………………………………………	18
4.4.	Mustaqil ish va topshiriqlar……………………………………………………	20
4.5.	Fan bo’yicha o’quvchilar bilmini nazorat qilish ……………………………	21
5.	Nazorat ishi uning variantlari
5.1.	Boshlang’ich nazorat variantlari………………………………………………	21
5.2.	Oraliq nazorat variantlari (yozma usulida )………………………………	21
5.3.	Yakuniy nazorat variantlari (test usulida)……………………………………	22
5.4.	Tayanch so’z va atamalar…………………………………… ………………	30
5.5.	Muammoli savollar……………………………………………………………	31
6.	Fanni o’qitishdagi yangi pedagogik texnologiyalar………………………..	32
7.	Informatsion uslubiy ta’minot
7.1.	Asosiy adabiyotlar ……………………………………………………………	32
7.2.	Qo’shimcha adabiyotlar……………………………………. …………………	32
7.3.	Ko’rgazmali qurollar va o’qitishning texnik vositalari…………………………	33
8.	O’quv ishchi dasturiga kiritiladigan o’zgarishlar……… …………………	33
9.	Mashg’ulotlar turlari bo’yicha o’quv soatlariningtaqsimlanishi …………	33
10.	Ma’ruza va amaliy mashg’ulotlarda o’qitish texnologiyalari ……………...	35
	I. Bob. Axborot va jamiyat
1.1	Kirish. Axborot haqida tushuncha ………………………………………………	36
1.2.	Axborotlashgan jamiyat haqida tushuncha ……………………………………	41
	Bob. Axborot texnologiyalari va tizimlari, ularning jamiyatdagi o’rni va ahamiyati.
2.1.	Axborot texnologiyalari haqida tushuncha ……………………………………	45
2.2.	Axborot texnologiyalari turlari ………………………………………………	51
2.3.	Axborot tizimlari haqida tushuncha …………………………………………	55
2.4.	Bilimlar omborini. ………………………………………………………………	61
	III. Bob. Zamonaviy shaxsiy kompyuterlar va ularning dasturiy ta‘minoti
3.1.	Kompyuter axborotga ishlov beruvchi vosita sifatida. …………………………	65
3.2.	Tizimli blok va uning tuzilmasi ………………………………………………	74
3.3.	SHaxsiy kompyuterning dasturiy ta‘minoti va uning turlari. …………………	78
3.4.	Zamonaviy operatsion tizimlar ………………………………………………	83
	IV. Bob. Ofis dasturlari va ularning yangi imkoniyatlari.
4.1.	Ofis dasturlari paketi va uning tarkibi. ………………………………………	88
4.2.	Zamonaviymatn protsessorlari va ularning imkoniyatlari …………………	94
4.3.	Gipersslkalar, rasmlar va murakkab jadvallar bilan ishlash …………………	99
4.4.	Jadval protsessorining qo’shimcha imkoniyatlari va ulardan foydalanish. ……	103
4.5.	Taqdimot va uni yaratishning zamonaviy dasturiy ta‘minoti. …………………	107
4.6.	Power Point dasturi va uning imkoniyatlari …………………………………	117
	V. Bob. Ma‘lumotlar ombori va uni boshqarish tizimlari
5.1.	Ma‘lumotlar ombori va uni boshqarish tizimlari ………………………………	122
5.2.	Ma’lumotlar ombori va uning turlari. …………………………………………	127
5.3.	Ma’lumotlarning ierarxik tizimi ………………………………………………	130
5.4.	Ma’lumotlar omborini yaratish va boshqarishda qo’llaniladigan dasturlar. …	132
11	O’quv-uslubiy adabiyotlar va elektron resurslari ro’yxati
12.1.	Tavsiya etilayotgan adabiyotlar ro’yxati ………………………………….	138
12.2.	Fanga oid adabiyatlar ro’yhati ……………………………………………….	139

KIRISH

O’zbekiston mustaqillikka erishgandan so’ng uning oldida iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish uchun, madaniy va ma‘naviy yangilanish uchun keng yo’llar ochildi. Shu bois Respublikamizning barcha sohalarini texnik qayta qurollantirish, zamonaviy texnika va texnologiya bilan ta‘minlash hamda xalqaro zamonaviy talablarga javob beruvchi telekommunikattsiyali va kompyuterli aloqa tizimini rivojlantirish dolzarb masalalardan biri bo’lib qoldi.

O’quvchilarga bilim berishda zamonaviy ta’lim texnologiyalarining ahamiyati to’g’risida so’z borganda Prezidentimiz I.A.Karimovning “O’quv jarayoniga yangi axborot va pedagogik texnologiyalarni keng joriy etish, bolalarimizni komil insonlar etib tarbiyalashda jonbozlik ko’rsatadigan o’qituvchi va domlalarga e’tiborimizni yanada oshirish, qisqacha aytganda, ta’lim-tarbiya tizimini sifat jihatidan butunlay yangi bosqichga ko’tarish diqqatimiz markazida bo’lishi darkor”¹ degan so’zlarini ta’kidlash o’rinlidir. Bu masala “Barkamol avlod yili” Davlat dasturida ham asosiy yo’nalishlardan biri sifatida e’tirof etilgan.

Qo’llanma ikki qismdan iborat bo’lib, 1-qismida namunaviy dastur asosida tuzilgan o’quv ishchi dasturi va 2-qismida esa ta’lim texnologiyasida bayon etilgan dars mashg’ulotlarida yangi texnologiyalarni qo’llash qonun-qoidalariga tayangan holda ishlab chiqilgan.

“Informatika va axborot texnologiyalari” fani bo’yicha o’quv ishchi dasturi I kurs yo’nalishi bo’yicha 80 soatdan iborat bo’lib, shundan 60 soati mustaqil ish. O’quv ishchi dasturi “Informatika va axborot texnologiyalari” fanining maqsad va vazifalari, uning mazmuni, o’quv mashg’ulotlari tartibi va uning uchun ajratilgan vaqt, mavzuli ishchi reja, amaliy ishlar mavzulari, adabiyotlar ro’yhati, fan bo’yicha O’quvchilar bilimini aniqlash jadvali,mustaqil ish mavzulari hamda test savollari keltirilgan.

Mazkur qo’llanma kirish, ta’lim texnologiyasining kontseptual asoslari hamda nazariy va amaliy mashg’ulotlarda o’qitish texnologiyalaridan tarkib topgan.

Ta’lim texnologiyasining kontseptual asoslari bo’limida “Informatika va axborot texnologiyalari” fanini o’qitishning dolzarbligi asoslangan, mazkur fanning tuzilmasi keltirilgan hamda kurs bo’yicha o’qitishning mazmuni ochib berilgan. Shu bilan birga o’qitish, kommunikatsiya, axborot va ta’lim jarayonini boshqarish usullari va vositalarining kontseptual asoslari, pedagogik texnologiyalarning yo’nalishlari, muammolari va echimlari, tamoyillari, yangi pedagogik texnologiyalarning istiqbollari yoritilgandir. Ularni o’zlashtirish va yodda saqlab qolishni kuchaytirish uchun jadval va chizmalardan foydalanilgan.

“Informatika va axborot texnologiyalari”fani bo’yicha o’qitish texnologiyalari loyihalashtirilgan:

1. 
   nazariy mashg’ulotlarini olib borishning axborotli ma’ruza, muammoli ma’ruza, vizuallashtirilgan ma’ruza, konferentsiya ma’ruzalar ko’rinishlari qo’llanilishi;
   
2. 
   amaliy mashg’ulotlarni olib borishning topshiriqlarni individual tarzda yoki guruhda bajarilishi, muammoli amaliy mashg’ulot hamda bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlashga yo’naltirilgan amaliy topshiriqlarning bajarilishi.
   

Mualliflar mazkur ta’lim texnologiyasini yaratishda o’zining maslahatlarini ayamaganligi, kitobning yanada mazmunli bo’lishida fikrlari bilan o’rtoqlashganligi hamda tashkiliy ishlarga yordam berganliklari uchun Qarshi San’at kolleji direktori S.S. Sayimovga, “Umumta’lim fanlari” kafedra mudiri SH.J. Toshevaga, Iqtisod fanlari nomzodi, dotsent L.V. Golishga, Iqtisod fanlari nomzodi, dotsent M.A. Ganiyevaga o’z minnatdorchiligini bildiradilar. Shu bilan birgalikda muallif qo’llanmada uchraydigan ayrim kamchiliklar va me’yoriga etmagan o’rinlar uchun uzr so’rab, bildirilgan barcha tanqidiy mulohaza va takliflarni minnatdorchilik bilan qabul qiladi.