|
www.econferenceglobe.com
167
На Райдансан, на Ясрибдан, на Машри
қ
дан, на Ма
ғ
рибдан,
Магарки, Ка
ҳ
кашонлардан Сени топдим, Сени севдим.
На май
қ
олди-ю на со
ғ
ар, на девон
қ
олди, на Жаъфар,
Қ
ай онларда
қ
аѐнлардан Сени топдим, Сени севдим?
Ю
қ
орида айтиб ўтганимиздек, Жаъфар Му
ҳ
аммад
ғ
азалиѐтида фа
қ
атгина ѐр, севгили,
маъшу
қ
агина эмас, балки ота-она, ватан, хал
қ
каби тушунчалар
ҳ
ам иш
қ
, му
ҳ
аббат, севиш
объектига айланади. Жумладан, унинг “Кужо” (
Қ
аерда), “Калиди дину дунѐ” (Дину дунѐ
калити), “Дар Бухоро” (Бухорода), “Ша
ҳ
ри сабзи иш
қ
” (Иш
қ
нинг яшил ша
ҳ
ри), “Жу
ғ
рофиѐйи
иш
қ
” (Иш
қ
жу
ғ
рофияси) деб номланган
ғ
азалларида шоирнинг азиз ва му
қ
аддас ватанимиз,
унинг Бухоро, Самар
қ
анд, Ша
ҳ
рисабз каби турли ша
ҳ
арлари ва гўшаларига бўлган чексиз
му
ҳ
аббати, иш
қ
и гўзал тарзда баѐн этилган:
То Самар
қ
анд ошкоро дўст медорам Туро,
Зикр дар дил то Бухоро, дўст медорам Туро.
Аз лаби О
ҳ
ангарон то сарзамини Кешрўд,
Дўст медорам нигоро, дўст медорам Туро.
(
Мазмуни: Сени Самар
қ
анд
қ
адар ошкора севаман,
Сени
қ
албимда зикр этганча, Бухоро
қ
адар севаман.
О
ҳ
ангарон
қ
ир
ғ
о
ғ
идан Кешрўд (
Қ
аш
қ
адарѐ)замини
қ
адар,
Сени севаман нигорим, сени севаман.)
Жаъфар Му
ҳ
аммад
ғ
азалларида иш
қ
мавзуси фа
қ
атгина оши
қ
нинг иш
қ
и баѐни билан
чегараланиб
қ
олмайди. Яъни ушбу шоир
ғ
азалларида умумий иш
қ
баѐнидан таш
қ
ари иш
қ
тушунчаси билан бо
ғ
ли
қ
яна икки жи
ҳ
ат ало
ҳ
ида кўзга ташланиб туради. Бу жи
ҳ
атларнинг
биринчиси иш
қ
билан бо
ғ
ли
қ
образлар ѐки иш
қ
образлари бўлса, иккинчиси иш
қ
муносабат
объектидир. Бош
қ
ача
қ
илиб айтганда, ушбу шоир
ғ
азалиѐтидаги иш
қ
мавзу майдонида
лирик
қ
а
ҳ
рамоннинг иш
қ
ини баѐн этиш, тавсифлашдан иборат бўлган иш
қ
баѐнидан иш
қ
билан бо
ғ
ли
қ
бўлган образлар, яъни иш
қ
образларини яратишга, ундан сўнг эса иш
қ
нинг
ўзини муносабат объектига айлантиришга ўтиб боришнинг
қ
уйидаги ўзгариб-ривожланиб
бориш жараѐнини (динамикасини) кузатамиз: иш
қ
ни баѐн этиш → иш
қ
ни образлаштириш
→ иш
қ
ни муносабат объектига айлантириш. Ушбу ўзгариб-ривожланиб бориш жараѐни
натижасида эса Жаъфар Му
ҳ
аммад
ғ
азалиѐтидаги иш
қ
мавзу майдонида
қ
уйидаги
ҳ
осила
вужудга келади: иш
қ
баѐни → иш
қ
образлари → иш
қ
муносабат объекти.
Адабиѐтлар р
ӯ
йхати
1.
Жаъфар Му
ҳ
аммад. “Оши
қ
и иш
қ
”. Ма
ҷ
мўаи шеър. Тошканд, Интишороти “YANGI
NASHR”, 2011. С. 68
2.
Жаъфар Му
ҳ
аммад. “Кўзгу
ҳ
айрати”. Шеърий тўплам. Тошкент. “TAMADDUN”, 2010.
8 – б.
3.
Ҷ
аъфар Му
ҳ
аммад. “Та
ҷ
алл
ӣ
”. Ма
ҷ
мўаи шеър. Тошканд, Интишороти илмии
давлатии “Доиратулмаорифи миллии Ўзбекистон”, 2008. С. 44.
5th Global Congress on Contemporary Sciences & Advancements
Hosted from Singapore
10th May 2021
www.econferenceglobe.com
168
4.
Жаъфар Му
ҳ
аммад. “Мижгони офтоб”. Ма
ҷ
мўаи ашъор. Душанбе, Интишороти “Оли
Сомон”, 1999. С. 55.
5.
Нажмиддин Комилов. Нур ша
ҳ
ри мад
ҳ
ияси. / Жаъфар Му
ҳ
аммад. Кўзгу
ҳ
айрати. – Т.:
“Тамаддун”, 2010. – Б. 3-4.
5th Global Congress on Contemporary Sciences & Advancements
Hosted from Singapore
10th May 2021
www.econferenceglobe.com
169
METHODOLOGY OF USING GAME STRATEGY IN TEACHING THE
SUBJECT "ECONOMIC GEOGRAPHY OF UZBEKISTAN"
Nurillayeva Dildora Toxir qizi
Namangan viloyati Namangan tumanidagi
26-umumta’lim maktabining geografiya fanio’qituvchisi
Abstract: The organization of lessons based on the methodology of game strategies not only
provides students with geographical knowledge, but also teaches them to think independently,
draw conclusions and shape their worldview
Keywords: strategy, groups, pedagogical skills, methodology
Annotatsiya: O’yin strategiyalari metodikasi asosida darslarni tashkil etilishi o’quvchilarga
faqatgina geografik bilimlar beribgina qolmay, ularni mustaqil fikrlashga, xulosalar chiqarishga
o’rgatish va dunyoqarashini shakllantirishdan iborat.
Калит сўзлар: strategiiya, guruxlar, педагогик ма
ҳ
орат, metodika
Hozirgi kunda O'zbekiston Respublikasi ta'lim tizimida ijtimoiy hayotning barcha
yo'nalishlari jumladan, uzluksiz ta'lim tizimining barcha bosqichlarida keng ko'lamli islohotlar
olib borilmoqda.
Ahborotlar oqimi nafaqat jahon ijtimoiy hayotiga balki O'zbekistonga ham shiddat bilan
kirib kelmoqda va barcha jabhalarni to'liq qamrab olmoqda. Shuningdek, Oliy ta'lim tizimi
oldida ham ahborotlarni tezkor suratlarda qabul qilib olish ularni yangi pedagogik innovacion
usullarda tahlil etish qayta ishlash nazariy jihatdan umumlashtirish, hulosalash hamda,
o’quvchiklarga mahorat bilan etkazib berishni yo'lga qo'yish muhim, dolzarb muammolardan biri
hisoblanadi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.M. Mirziyoevning “Ta'lim-tarbiya jaryonidagi
o'zgarishlar o'qituvchilar yoshlar oldiga ham muhim vazifa ko'yadi. kerakli bilimlarni mustaqil
qidirib topish, ahborot to'plash va ularni ishlata bilishlari bilan bog’liq. Umuman olganda
globallashuv davrida ta'lim-tarbiya jarayoni zamon ko'yayotgan talablarga javob berishi, undan
orqada kolmasligi muhim ahamiyatga ega. Bu mamlakatimizda belgilangan demokratik jamiyat
qurish vazifalarini amalga oshirishda hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Ta'lim sohasidagi
yutuqlar taraqqiyotning kaliti bo'lsa, tarbiya sohasidagi o'ziga hoslik O'zbekistonni mustaqil
taraqqiyot yo'lidan rivojlanishini kafolatlab beradi”
1
degan so'zlarini e'tirof etgan holda ta'lim-
tarbiya berish yosh o'qituvchilarni yangicha sharoitlarda ishlashga tayyorlovchi innovatsion
jarayon bo'lib, oldingi egallangan bilimlar asosida ijobiy pedagogik samaralarni beruvchi
yangicha yondashuv tehnologiyalarni yaratish va joriy etishdan iboratdir.
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш
бўйича Ҳаракатлар Стратегияси тўғрисида»ги ПФ-4947-сон Фармони. – Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
тўплами, 2017 й., 5-сон, 70-модда. //www.lex.uz
5th Global Congress on Contemporary Sciences & Advancements
Hosted from Singapore
10th May 2021
Do'stlaringiz bilan baham: |
