Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

Röwşenjilişyh
.
Astanababalyşyh
—dört bölekden ybarat: rabatly, sarykel, bedel, 
täjik. 
SURHY
Amyderýanyň sag kenarynda ýaşaýan surhy diýen ownuk 
türkmen taýpasynyň wekilleri Sabynlysurhy (Hojambaz raýonynda) 
we Gargalysurhy diýen iki topara bölünip, olar esasy 4 urugdan ybarat: 
ýolug, lebberdi, mugal, garabagşyly.

---

267
ÄRSARY
Ärsary taýpasynyň nesil daragtynyň Ýa.R.Winnikow tarapyndan 
1962-nji ýylda düzülen shemasynyň juda çylşyrymlydygy, oňa degişli 
tire-urug atlarynyň ummasyz köpdügi, şonuň üçin-de bu shemanyň 
ençeme tagta kagyzy eýelejekdigi göz öňünde tutulyp, ony ýazgy üsti 
bilen bermegi makul bildik.
Mälim bolşy ýaly, ärsary taýpasy uludepe, güneş, gara we bekewül 
diýen 4 uly bölümden, her bölüm ençeme urugdan, käbir uruglar hem 
birnäçe tireden durýarlar. Biz her bölümiň degişli uruglaryny, ýaý içinde 
bolsa uruglara degişi tireleri sanadyk. Ýa. R. Winnikowyň işi orusça 
ýazylandygy üçin, käbir atlaryň türkmen dilindäki asyl nusgasyny 
anyklamak mümkin bolmady. Şeýle ýagdaýda biz ol atlaryň yzyna 
sorag belgisini goýduk. Il içinden öz ýygnan maglumatlarymyz käbir 
ýagdaýda Ýa. R. Winnikowyň shemasyndakydan üýtgeşik gelýär. Biz 
olary uruglara degişli tireleriň sanawyndan soň getirmegi makul bildik.
I. ULUDEPE.
Bu bölüm jemi 13 urugdan ybarat bolup, olara degişli ownuk tireler 
aşakdakylardyr:
1. 
Gurama 
—guramamergenli (oňa degişli tireler: keşler, keller, 
ekizli, ýusuply, şagallar?), guk, kazylar (oňa degişli tireler: garrylar, 
peltekli, kazylar), köpekli (oňa degişli tireler: goçaklar, depederler), 
hapyzlar (oňa degişi tireler: sarybaýlar, meňirsek, lokaşa?), o:klar (oňa 
degişi tireler: çakanlar, gökjeler, çyrklar? sarylar, nerbaşlar, saryja, 
mamyja?).
2. 
Garaja 
—bagşyly (degişli tireleri: sakawlar, tutluk, işanlar), 
reýimberdili (degişli tireleri: taýlar, tergeler? akçili? toplar, tatlar, 
gazaklar), gülegenje (degişli tireleri: tegen, garainjik, mangar? düňter, 
çal, mamur, zorra, alýaly?), gutal, körgarga, garnas (degişli tireleri: 
çala, mämiş), kürt, şekerek, korkansy? garamämili (degişli tireleri: ekiz, 
tenter? gatygulak, enakly?) karkara, mergenli, agrybaş, erki (degişli 
tireleri: awga, basak, ýyglak, iltalmaz, şagal, şeýtan, şor), suwlar.
3. 
Surhy
—ýoluk, käller, gyzylkör, kemler, garrylar, gulaklar, 
garabagşyly, lepderi, mugal, taýak, magsymlar.

---

268
4.