Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

gurt, möjek, böri
etnonimleriniň düşündirilişinde giňden 
gürrüň ederis.
AZERBAÝJAN
Azerbaýjanyň we Eýran Azerbaýjanynyň ilaty häzirki döwürde
resmi suratda 
azerbaýjan, azerbaýjanly
diýlip atlandyrylýar. Bu 
termin sowet häkimiýeti döwründe kanul edildi. Kawkaz halklary häli-
häzire çenli 
azerbaýjan
diýen etnonime derek başga sözleri ulanýarlar. 
Meselem, gürjüler arasynda 
tatari
, osetiýalylarda 
tataýrag
, abhazlarda 
atatar,
ermenilerde we lezgilerde 
türk
, Gürjüstanda ýaşaýan rumly 
greklerde 
türkos
, garaçaý-balkarlarda 
türkli
, gumuklarda, laklarda 
we darginlerde 
gajar, hajar, kajarly
, çeçenlerde 
giýezalo
(“tatar” 
manysynda), awarlarda, antlarda we çamalallarda 
padar
, rutullarda we 
sahurlarda bolsa
mugal
diýen atlar häzirki 
azerbaýjan
diýen etnonimiň 
ýerine giňden ulanylýar.
XV-XVII asyrlara degişli gürji, rus we ermeni çeşmelerinde 
Azerbaýjanda ýaşaýan ilata 
gyzylbaşlylar 
diýlipdir, ýöne bu termin juda 
giň manyda bolup, ol Eýranda we Kawkazda ýaşaýan ençeme halkyň 
tutuş ady hökmünde-de ulanylypdyr. Türkmen klassik edebiýatynda, 
meselem, “Görogly” eposynda azerbaýjanlylaryň 
häzirbeýjanly
diýen 
ady ýörgünlidir. Akademik B.A.Garryýew tarapyndan 1983-nji ýylda 
Moskwada neşir etdirilen “Görogly” eposyndan alnan şu setirlere üns 
beriň:
— Haýsy ýurduň adamsydyňyz, näjaýly çykdyňyz?
Onda Körogly aýtdy:
— Bizler 
häzirbeýjanly
borus.
— 
Häzirbeýjanly
bolsaň, ber habaryňy. (162 sah.).
Şu eposda bu etnonimiň 
bejanly 
diýen gysgalan görnüşine-de duş 
gelinýär:
— Sen Köroglynyň dogmasy bolsaň, aslyň nireli?
— Aslym