Bbi 80 guruh talabasi Abdiazizov Ruyiddin

o‘rganayotgan paytda uning qanday jihatiga e’tibor qaratilayotganligi

muhim hisoblanadi

Pulning tovar xo‘jaligi sharoitida amal qilishining samaradorligini oshiruvchi omillar:

• Iqtisodiyotning barqarorligi va raqobatbardoshligi.
• Markaziy bankning mustaqilligini ta’minlanganligi.
• Markaziy bankning mustaqilligini ta’minlanganligi.
• Aholi va mijozlarning bank tizimiga ishonchining mustahkamligi.
• Aholi va mijozlarning bank tizimiga ishonchining mustahkamligi.
• Inflyatsiya darajasining tegishli me’yorlarda saqlab turilishi.

Iqtisodiyotda pul, kredit va banklarning uzviy bog‘liqligi

Iqtisodiy adabiyotlarda “kredit” so‘zi lotincha “creditum” – ssuda, qarz so‘zidan paydo bo‘lganligi qayd etiladi. Ayrim iqtisodchi olimlar “credo”, ya’ni “ishonaman” degan ma’noni anglatishini qayd etadi. Albatta, kredit munosabatlarida ishtirok etayotgan sub’ektlarning bir – biriga bo‘lgan ishonchi asosiy omil hisoblanadi. Bu erda kreditor, kreditni berishda asosiy masala kredit oluvchiga nisbatan “ishonchi” muhim ahamiyat kasb etadi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida kreditning zarurligi quyidagi omillar bilan belgilanadi:

• Kredit munosabatlarida ishtirok etuvchi tomonlarning iqtisodiy manfaatdorligini ta’minlanishi.
• Iqtisodiyotda vaqtinchalik bo‘sh pul mablag‘lar ssuda kapitali sifatida jamg‘arilib, tegishli maqsadlarga yo‘naltiriladi
• Ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonida qo‘shimcha moliyaviy resurslarga bo‘lgan ehtiyojning asosiy qismi kreditlar orqali qondiriladi

Banklarning iqtisodiyotdagi rolini yuqori yoki pastligiga qator omillar ta’sir qiladi.

• Aholi va mijozlarning banklarga bo‘lgan ishonchining mustahkamligi.

Xalqaro bank amaliyoti va mustaqillikdan keyin bosib

o‘tilgan qisqa davrda yig‘ilgan tajribalarning natijalari

shuni ko‘rsatmoqdaki, bozor iqtisodiyotining asosiy

o‘zagi asosan o‘zaro ishonch va halollikka tayanadi.

Agar mazkur holatni aholi va mijozlarning banklarga

bo‘lgan ishonchi yo‘qolishi bilan bog‘lab ko‘radigan

bo‘lsak, banklarga nisbatan ishonch yo‘qolishi

oqibatida ularning jamiyatdagi rolini pasayishiga olib

kelad

Banklarning iqtisodiyotdagi rolini yuqori yoki pastligiga qator omillar ta’sir qiladi.

• Mamlakatda qonun ustuvorligini ta’minlash va bozor mexanizmlari samaradorligini oshirish lozim.

Tijorat banklarining xo‘jalik sub’ektlariga kreditlarni berishda, mijozlarning naqd pullarga bo‘lgan talabini qondirish dolzarb masalalardan hisoblanadi. Bularning barchasi banklarning iqtisodiyotdagi rolini yanada oshirish lozimligidan dalolat beradi.

Moliya bozorlari faoliyati mazmuni

• Moliyaviy bozorlar, moliya institutlari va pulga doir munosabatlarda chigalliklarning yuzaga kelishi mamlakat iqtisodiyoti uchun katta xavf hisoblanib, uning iqtisodiy – ijtimoiy rivojlanishiga, siyosiy va saylovlar jarayonlariga ko’rsatadi.

E’tiboringiz uchun rahmat!