|
Kirisiw
Bazar ekonomikası sharayatında ekonomikanı jáne de erkinlestiriw boyınsha húkimetimiz tárepinen úlken ekonomikalıq reformalar alıp barılmaqta. Bul reformalardı ámelge asırıw, óz gezeginde, úlken muǵdarda materiallıq, finanslıq, intellektuallıq investitsiyalar dereklerin izlew, qáliplestiriw hám ulıwma, Ózbekstan ushın jańa hám qolay bolģan investitsiyalıq iskerlikti jolģa qoyıwdı talap etedi. Mámleketimiz házirgi shárayatta usı processti rawajlandırıwǵa qaratılǵan qatar za’ru’rli ilajlardı úzliksiz ámelge asırıp kelmekte, atap aytqanda, investitsiya iskerliginiń huqıqıy tiykarları islep shıǵıldı. Shet elden keletuģın investorlar ushın hár qıylı kepillikler beretuǵın nızam hám normativ hújjetler jaratıldı hám olar bazar ekonomikası rawajlanıp barıwı menen qáliplestirilip barılmaqta. 2019 jılda mámleketimizdi sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıwdıń jıl juwmaqları boyınsha 2019 jılda JIO’ niń ósiw páti 8. 1% ti, inflyasiya dárejesi bolsa 6. 1% ti quradı . 2019 jılda Investiciya programmasın ámelge asırıw sheńberinde mámleketimizde 13 milliard dollar muģdarında kapital qoyılmalar ózlestirildi, bul 2018 jılǵa salıstırǵanda 11, 3 procentke kóp bolıp tabıladı. Ózlestirilgen kapital qoyilmalar ulıwma kóleminiń derlik yarımın, yaǵnıy 47 payızın jeke investitsiyalar - kárxanalar hám xalıqtıń jeke qarjıları quraǵanı ayrıqsha itibarǵa ılayıq bolıp tabıladı. Investitsiyalardı tartıw hám finanslıq támiynlew júda quramalı process esaplanadı. Xalıq aralıq hám milliy dárejede investitsiyalardı tartıw hám finanslıq támiynlewde jetkilikli tájiriybeler ámeldegi. Investitsiyanı finanslıq támiynlew tiykarınan, mámleketdegi ekonomikalıq siyasat, nızamshılıq, investitsiyanı tartıw infrastrukturanıń rawajlanıwı, dárejesi hám mámlekettiń ekonomikalıq jaǵdayına baylanıslı boladı. Ekonomika tarmaqlarıdaǵı reformalardı basqarıw, islep shıǵarıw quwatların rawajlandırıwdıń hám ekonomika tarmaqların modernizaciya etiw sıyaqlı za’ru’rli processler qurılıs bazarınıń aktiv qatnasına tiykarlanadı. Ózbekstanda bazar ekonomikasınıń qáliplesiwi ekonomikalıq ósiwdiń bir qatar makroekonomikali'q faktorların keskin dárejede kúsheytiriliwin talap etedi. Bul tarawda júz berip atırǵan processler waqıyalardıń kúshli almasinıwı menen túsindiriledi.
Hár qanday mámlekettiń ekonomikalıq rawajlanıwı investitsiyalardı úzliksiz
ámelge asırıwdı talap etedi. Respublikamız ekonomikasınıń jedel rawajlanıwı
eń tiykarǵı faktorlardan biri bolģan investitsiya siyasatına baylanıslı bolıp tabıladı. Investitsiya
siyasatınıń natiyjeliligin támiyinlew ekonomikanıń tiykarģı baģdarların hám
házirgi kún talaplarıǵa juwap beretuǵın jetilisken investitsiya programmasın islep
shıǵıwdı talap etedi.Sol sebepli da ǵárezsizliktiń dáslepki kúninen investitsiyalardı, atap aytqanda,
shet el investitsiyalardı ústin turatuǵın investitsiya proektlariga tartıwǵa bólek
itibar berildi. Investitsiya iskerliginiń erkinshegi hám rawajlandırıwını támiyinlew
maqsetinde onıń huqıqıy tiykarın bekkemlew ushın «Investitsiya iskerligi
to‗g‗r isida»gi, «Sırt el investitsiyaları to‗g‗risida»gi, «Sırt ellik investorlari
huqıqlarınıń kepillikleri hám olardı qorǵaw ilajları to‗g‗risida»gi nızamlar
qabıllandı. Bunnan tısqarı Respublikamız Prezidenti tárepinen 2005 jıl aprel
6
ayında«To‗g‗ridan-to‗g‗ri jeke shet el investitsiyalardı tartıwdıń
qo‗shimcha ilajları to‗g‗risida»gi Pármanı hám 2007 jıl 20 iyulda " 2007 -
2010 jıllarda jekelestiriw processlerin jáne de tereńlestiriw hám shet el
investitsiyalardı aktiv tartıw shara - ilajları to‗g‗risida" gi Qararları daǵaza
etildi.
Usı nızamlar hám qararlar shet el investitsiyalardı tartıwdı, shet el
serikler menen xızmetleslikti bekkemlewdi hám rawajlandırıwdı ústin turatuǵın
investitsiya proektlarini ámelge asırıwdı hám mámlekette investitsion aktivlikti
asırıwdı rag‗batlantirishga yo‗naltirilgan.
Keyingi jıllarda Ózbekstan Respublikasınıń investitsion iskerligi,
qurılıs tarmo'gi, turaqlı rawajlanmoqda hám mámleket ekonomikasıda za’ru’rli rol
iyelep atır. Qurılıs ekonomikasınıń barlıq tarmaqlarına xızmet kórsetip,
tiykarǵı fondlarni qayta óndiris ushın sharayatlardı támiyinlew,
ekonomikanıń maqul túsetuǵın rejimin qurıw, óndiriwshi kúshlerdi muwapıq
jaylastırıw, bos mexnat resurslarini sociallıq óndiriske tartıwǵa
járdem berip atır. Bul orında bazar ekonomikası sharayatında usı tarmaq
ekonomikasınıń tiykarǵı buwını bolǵan qurılıs kárxanası ekonomikasını ámeliy
tárepten oyıq úyreniw, za’ru’rli orın tutadı.
Mamalakatimizning mámleketlik investitsiya siyasatı, investitsion iskerlikti
basqarıw, jetilistiriw maqsetinde uzaq múddetli perspektivaǵa mólsherlengen,
investorlarning nátiyjeli islewi ushın barlıq zárúr shárt- sharayatlardı jaratıp
beriwge qaratılǵan. Onıń ushın Ózbekstanda barlıq múmkinshilikler bar, yaǵniy
mámleketimizdiń geografiyalıq jaylasıwı qolay, transport tarmaǵı jaqsı
rawajlanǵan, islep-shıǵarıw jáne social infratuzilma taraqqiy etken, bay tabiy
resurslar hámde joqarı maman kadrlar ámeldegi. Prezidentimiz Islom
Abdug'aniyevich Karimovning 2010 -jıl 15-dekabrde qabıl etilgen hám
mámleketimiz sanaatını turaqlı, jedel hám teń salmaqlılıqlı rawajlandırıwǵa qaratılǵan
―2011-2015-yilarda Ózbekstan Respublikası sanaattı rawajlandırıwdıń ústin turatuǵın
baǵdarları tog'risida‖gi sheshimi mámleketimizde óndirisdi
modernizaciyalaw, texnikalıq hám texnologiyalıq jańarıw procesiniń logikalıq
7
dawamı boldı. Mámleketimiz sanaatını kóteriw boyınsha belgilengen ústin turatuǵın
wazıypalar ámelge asırılıp atırǵan investitsiya siyasatı menen bekkem baylanıslı.
Ózbekstanda qarjı iyesiler ushın qolay investitsiya ortalıǵı, jeńillik hám
preferensiylar sisteması jaratılǵan. Ekonomikamızǵa jalb atırǵan xorij
qarjınıń jıldan-jılǵa ortayotgani áhmiyetli bolıp tabıladı. Xojalıq subektlari hám
xalıqtıń investitsion aktivligin asırıwǵa tiyisli ilajlar da
kárxanalardıń óz qarjıları esabınan investitsiyalar kólemin kóbeytiw
imkaniyatın berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
