Baxriddinova n. M. Zaripova m. D

 
 
 
 

---

98 
1-amaliy mashg’ulot 
 
Havoni changdan tozalashning maqsadlari, usullari, vositalari va 
texnik-iqtisodiy ko`rsatgichlari 
Mashg’ulotning maqsadi: 
1. Havoni changdan tozalashning maqsadlari, usullari, qurilmalari va ularning texnik-
iqtisodiy ko`rsatgichlarini bilib olish.
2.Ishlarni bajarishda qo`llaniladigan tenglamalar, fizik kattaliklar va ularning o`lchov 
birliklarini aniqlab olish. 
Mashg’ulotni o`tkazish uchun kerakli o`quv va ko`rgazmali qurollar: 
 
1.Ma`ruzalarmatni. 
2.Ma`lumotberuvchimanbalar. 
 
Nazariy ma`lumotlar
 
 
Ma`lumki, ishlab chiqarish korxonalarida materiallarni yanchish, aralashtirish, uzatish 
va quritish jarayonida zarrachalarning o`lchami 
3÷70 mkm 
atrofida 
bo`lganchanglarpaydobo`ladi. 
Yoqilg’ilarni yoqish paytida tutunlar, bug’larni kondensatsiyalashda esa tumanlar paydo 
bo`ladi. Tutun va tumanlar tarkibidagi qattiq va suyuq zarrachalarning o`lchami 
0,3÷5,0 mkm
atrofida bo`lishi mumkin.
Sanoat korxonalarida havo yoki gazlarni boshqa aralashmalardan tozalash uchun 
quyidagi usullardan foydalaniladi: 
1.
Og’irlikkuchita`siridachangnicho`ktirish; 
2.
Markazdanqochmakuchlarta`siridachangnicho`ktirish; 
3.
Elektrkuchlarita`sirida (maydonida) changnicho`ktirish; 
4.
Changlihavonifiltrlash; 
5.
Changlihavoyokigazlarniyuvishyo`libilantozalash. 
Havo yoki gazlarni boshqa aralashmalardan tozalash uchun bir qator tozalash 
qurilmalari ishlatiladi: chang cho`ktirish kameralari, siklonlar, skrubberlar (shu jumladan, 
Venturiskrubberi), uyurmali chang ushlagichlar, rotatsion qurilmalar, qattiq materiallardan 
tayyorlangan filtrlar, elektr filtrlari va hokazolar. 
Havo yoki gazlar quyidagi