Basketbolni kim ixtiro qilgan? Basketbo`lni 1891 yilda amerikalik Jeyms Neysmit tomonidan ixtiro qilingan . bu odam o`qituvchi edi jisnoniy madaniyat Massachusetdagi (AQSH) kollejda .
Nesmid bu o`yinni bolaligi ixtiro qilgan . u tengdoshlari o`ynini qanday o`ynashni ko`rdi unda sz supadagi boshqa toshga kichiki toshshni urishining kerak edi.
Basketbol mashhur bo`ldi kech XIX amerikadagi asr 20 asr boshlariga kelib bu sport butun tsivillizatsiyalashga dunyoga tarqaldi . basketbol nafaqat amerika qit`asida balki Evropada ham o`ynala boshlanadi. Bu o`yin juda mashhur bo`ldi chunki basketbo`l maydonini jihozlash uchun kop pul kerak emas edi.
Basketbolni har bir kishidan iborat ikkita jamoa o`ynaydi . o`yin davomida jamoalar raqiblar savatiga imkon qadar ko`proq to`p tashlashlari kerak . bu vaqtda 10daqiqa 4 ta davrga bo`lingan . davrlar orasida 2 daqiqa tanafus mavjud . o`yining o`rtasi 15 daqiqa tanaffus bilan ajratiladi.
Savatga zarb berish uchun 1, 2 yoki 3 balla berilishi mumkun . bu otilish oralig`iga bog`liq . shuningdek basketbol o`yini qoidalari ko`ra sz qo`lingizdan to`p bilan yugura olmaysiz to`pni tepishning mumkun emas. Agar bundan qoida buzarliklar sodir etilsa hakam qoidabuzar futbolchini jarimaga tortish mumkun.
NBA nima ? NBA – shimoliy Amerikada joylashgan milliy basketbol Assotsiatsiyasi AQSH va Kanada . u 1946- yil 6iyun kuni nyu-yorkda tashkil topgan va dastlab Amerika basketbol Assotsiatsiyasi deb nomlangan ikkita bo`limdan iborat edi. Linga o`n bitta jamoa bore di. Va 1946 yilda ushbu sport tashkiloti NBA deb nomlandi . 0`sha yili nab tarkibiga qo`shma shtatlar va kanadada joylashgan o`ttizta professional kulub kiradi.
Basketbol afdonalari. Jeyms Nesmit tomonidan yaratilgan o`yinning tarixida o`xshashi yo`q edi. Ko`pincha yangi narsa unitiladigan eski narsasdir . basketbol o`xshash o`yin 3000 yil oldin mavjud bo`lgan. Meksikada ikkita tosh halqali platforma topildi maglubiyatga uchragan jamoa sardorning boshi kesilganitasvirlangan barelyef qadimgi davrlardagi yaqqol dalil bo`lib xizmat qiladiu . basketbol mavjud bo`lgan davrda o`yin qoidalari juda oz o`rgargan. Basketbol tushunchasi boyicha o`yinlar bor yo`gi 13 ta qoidaga rioya qilish talab qilingach bolsa hozir ularning 200dan oshiq v abazi yangiliklar oynini yanada ajoyib va yorqinroq qilish zaruriyar bilan bogliq . basketbolda faqat balant bo`yli sporchilar muvaffaqiyat qozona oladi. Aslida o`yinchilar o`rtacha va hatto nisbatan vertical ravishda chaqiriladi bu o`yin yaxshi harakat qila oladi misol uchun dunyodagi mashxur tyronr boggsning o`sishi atigi 160 sm eri boykins 265 sm entoni uebb-175sm edi.
Birinchi profisional basketbolchi o`yini 1896 yil bo`lib o`tgan bu nyu – jers shtatining Trenton shaxrida bo`lib o`tgan . o`sha paytlarda basketbol ajoyib va shafqatsz edi. Maydon tikanli metal tori bilan o`tgan har bir o`yindan keyin to`r qonga belangan edi.
Rasmiy ravishda olimpiya ko`rinishi basketbol 1935 yilda sport turiga aylandi bu qaror xalqaro olimpiya qo`mitasi yeg`ilishida qabul qilindi bir yil o`tgach 1936 yilda oyin berlin olimpiyadasi dasturi paydo bo`ldi.