Баҳром ирзаев туркистон жадидларининг

Хайринисо
Туркистон. 1922 йил 13 сентябрь.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

87
Петровский зироат академияси
Баъзи сабабларга кўра Тошкентдан кечикиб чиқ-
дим ва Масковга келгач ҳукумат бошқармаларида 
ишларимнинг тез битмаганлиги орқасида Петроград 
сув йўли ёпилиб менга Рига йўли билан Берлинга 
жўнашга тўғри келди. Қанча қийинлик ва машаққат-
лар билан юзага чиққан Берлин сафарида йўлим бўл-
ган Масковнинг олий ўқув юртларига кириб чиқиш 
менга муяссар бўлди. Масков олий ўқув юртлари 
ичида энг диққатни жалб этган ўрин бутун Русияда 
машҳур Петровский зироат Академияси бўлди. Бу би-
лим юрти Россияда энг атоқлиқ ва энг муҳим билим 
юрти деб ҳисоб этиладир.
Мактаб шаҳардан 7–8 чақирим четда ўрмоннинг 
ўртасига солинган катта бир бинодир. Бу зироат акаде-
миясинингтурлик лаборатория, кутубхона, қироатхо-
на, музахона ва тажрибахоналари бўлиб ҳаммаси кам 
кўстсиз жуда мукаммалдир. Мударрислари Руссия-
нинг атоқлик профессорларидан.
Ўқувчилар шаҳарнинг шов-шув ва ғалваларидан 
четда, соф ҳавода кун кечирадирлар.
Бу академиянинг 3000дан зиёда ўқувчиси бўлиб, 
булар Россиядаги турлик миллатлардандир.
Бунда Сибирдаги энг озчилик ташкил қилган ёқут 
халқидан 10 лаб ўқувчи бўлгани ҳолда Туркистон ўз-
бекларидан (Туркистон ўзбекларининг 4/5 қисми 
деҳқончилик билан кун кечирадирлар) бир киши ҳам 
йўқдир. Мана бу ҳол кишининг юрагини эзадир. Ўрта 
мактабларни битириб олий билим юртига кирадирган 
ёшларга Туркистон учун жуда муҳим бўлган Масков-
нинг Петровский зироат академиясига кўпроқ кири-
шларини тавсия этаман.
Бултур Маскав ўрта мактабларида Туркистондан 
биргина ҳам ўқувчи йўқ эди. Мана бу йил “Кўшмак” 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

88
уюшмаси томонидан келган 50 қадар ўзбек ўқувчила-
ри олий мактабларга кириш учун ошиқиб кеча-кундуз 
тинмасдан ўқиб ётибдирлар. Бу қандай шодлиқ.
Ўқувчиларимиз қаноат этарлик даражада таъмин 
этилганлар. Меним бу ўртоқларимга қила олатурғон 
тавсиям шул, ўрта мактабларни битиргандан кейин 
шул Петровский зироат академиясига кирсунлар.