Barliq tiri organizmler sirtqi ortaliqtan hár túrli zatlardi alip ózlestiredi,olardi organ hám toqimalardiń duzilisi ushin zárúr materiyal hám energiya deregi sipatinda sarplap,shiǵindi zatlardi sirtqa ajiratip turadi

Geteropolisaxaridler

Bular joqari molekulali uglevodlar bolip, quramali hár túrli monosaxrid hám oniń tuwindilarinan dúzilgen.Olardiń molekulasina azot tiykarlari hám organik kislotalar birigedi.Geteropolisaxaridlerdiń tiykarǵi wákili mukopolisaxaridler. Mukopolisaxaridler beloklar menen bekkem birikken polisaxaridler bolip tabiladi. Bulardiń molekulasinda geksizamin, glyukuron kislotalar, hár túrli geksoza qaldiqlari, sulfat hám sirke kislotalar da ushirasadi.

Haywan organizmlerinde olar tiykarinan birlestiriwshi toqima hám kletkalar quramina kiredi.Mukopolisaxaridlerdiń eritpeleri jumsaq shilimshiq zatqa aylanadi.( latinsha-muscoz-shilimshiq mánisin ańlatadi). Hár qiyli bezler tárepinen islep shiǵilatuǵin shire hám silekey quraminda mukopolisaxaridler ushiraydi.

Gialuron kislota-mukopolisaxaridlerdiń tábiyatda júdá keń tarqalǵan oniń molekulasi bir qansha glyukuron kislotasiniń qaldiqlarinan hámde acetilglyukozaminnen dúzilgen. Bul kislota hám joqari molekulali birikpe bolǵanliǵi sebepli aniq bir dúzilis formulasi joq. Lekin molekulaniń bir bólegi tómendegishe kórsetiw múmkin.

247bet

Haywan organizminde bul kislotaniń biologiyaliq áhmiyeti,biriktiriwshi toqima hám kletkalar arasinda cementlewshi, bir- birine jabistiriwshi zat waziypasin óteydi.Organizmge záhárler tásir qilǵanda toqima arqali ótiwge qarsiliq qiladi.Bul kislota organiznde birlestiriwshi toqimalar quraminda, bakterial kletkalar quraminda kóp muǵdarda ushirasadi.

Xondriatinsulfat kislota hám joqari molekulali birikpe bolip. Oniń quramina galaktozamin, glyukuron kislota.sirke kislota hám sulfat kislotasi ushirawi oni gidroliz nátiyjesinde aniqlanǵan.Bul kislota gialuron kislotasina uqsas birlestiriwshi toqima, shemirshekler, arteriya hám traxeyalardiń diywallari hámde teri quraminda kóp ushirasatuǵin quramali dúziliske iye bolǵan polisaxaridler.

Geparin - Mukopolisaxaridler arasinda eń ápiwayisi bolip,ol toqimalarda belokli zatlar, ferment hámde uglevodlar menen kompleks birikken halda ushirasadi.Ol toliq gidrolizlengende gialluron kislota,glyukozamin, acetat hám sulfat kislota payda qiladi.Geparin quramindaǵi sulfat kislotasiniń qaldiǵi tek ǵana gidroksil funkcional toparina birigip qalmay,sulfamin halinda aminogruppaǵa birigip turǵan boladi.Geparin haywan organizminiń hár túrli toqima hám organlariniń quraminda ushirasadi.Ásirese bawir geparinge bay organ esaplanadi.

Geparin qanniń tamirlarda toplanip qaliwina tosqinliq qiladi.Medicinada qan quyiwda stabillewshi zat sipatinda keń qollaniladi.