Barchamizniki

BILET

1. 
   ―Odob ziynati‖ matnini oʻqing, matn yuzasidan savollarga javob bering.
   

Odob ziynati. Odob - inson ziynati. Bu ziynat insonning axloqiy xislatlarida namoyon bo’ladi.
Kamtarlik - insonning o’z atrofidagilarga va o’z-o’ziga nisbatan munosabatda ortiqcha izzat- ikrom, alohida ehtirom talab qilmaydigan axloqiy xislat. Kamtar inson boshqalarni hurmat qiladi, izzat talab bo’lmaydi, muvaffaqiyatlaridan kibr-u havoga berilmaydi, maqtanchoqlik qilmaydi. Xalqimiz hamisha kamtarlikni ulug’lab kelishgan, „Kamtarga kamol - manmanga zavol― maqoli bekorga aytilmagan. Kibr-u havo -kamtarlikning aksi bo’lib, insonning o’ziga, o’z qobiliyatiga ortiqcha baho berishi natijasida namoyon bo’ladi. Ushbu o’rinda Kaykovusning
„Qobusnoma― asarida o’g’li Gilonshohga aytgan pand-nasihatlari beqiyos ahamiyatga egadir:
„Men dunyoda nima hosil qilgan bo’lsam, sening oldingga qo’ydim, toki o’zingga bino qo’ymagaysan, kattalarga hurmat, kichiklarga izzat-ikrom ko’rgizgaysan va insonga nomunosib hayvoniy-hirsiy ishlarni qilmagaysan, padaringga la‘nat keltirmagaysan―.

2. 
   Berilgan soʻzlarni oʻqing. Hajm-oʻlchovni bildiruvchi sifatlarni alohida koʻchiring.
   

yengil, katta, kichik, uzun, qisqa, keng, ingichka, qalin, kalta, past

3. 
   Maqol va hikmatlarni o’qing va mazmunini so’zlab bering.
   

Yaxshilik qilsang, yashir, Yaxshilik ko’rsang, oshir.
Yaxshilik bu jamiyat uchun tinmay mehnat qilish, xalq sha‘niga dog’ tushirmaslik, ko’pchilik manfaatiga qarshi ish tutmaslik, o’z xalqiga xiyonat qilmaslik, ziyon yetkazmaslikdir.
Yaxshilik vijdonli, muomalali, madaniyatli, kamtar, oliyjanob, haqgo’y bo’lish, inson taqdiri haqida chinakam g’amxo’rlik qilish, bir-biri bilan hamkor bo’lish demakdir.
Halol mehnat qilish yaxshilikdir. Yaxshilik qonuni asosida yashamoq barhayotlikdir.
Donolar deydiki: „Birovga yaxshilik qilsang, o’ziga bildirmay qil― chunki yaxshilik bu savob, savobni esa har kim o‘zi uchun qiladi agar men yaxshilik qildim deb minnat qiladigan bo‘lsak undan ko‘ra minnatli va o‘zini ko‘z-ko‘z uchun yaxshilik qilmagan maqul. Lekin kimnidur qilgan yaxshi ishini maqtab boshqalarga o‘rnak sifatida ham maqtab aytish yaxshi.

2.