Barcha uchun bir XIL o‘yin qoidalari: xufyona iqtisodiyotni qisqartirish bo‘yicha davlat siyosati

Barcha uchun bir xil o‘yin qoidalari: xufyona iqtisodiyotni qisqartirish bo‘yicha davlat siyosati

“27 iyul kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti ishtirokida o‘tkazilgan yig‘ilishda 43 ta davlat idorasining 270 ta nazorat funksiyasi tanqidiy o‘rganilib xufyona iqtisodiyot va korrupsiyaga sabab bo‘layotgan vakolatlarni qisqartirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi”, deyiladi xabarda. Mazkur xabarning dolzarbligini inobatga olgan holda maqolada xufyona iqtisodiyot tushunchasi, yaxshi va yomon jihatlari hamda bu boradagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari yoritib beriladi.

Xufyona (yashirin) iqtisodiyot deganda odatda mamlakat ichida yaratilgan (qo‘shilgan) qiymatning soliqqa tortilmay qolgan yoki davlat tomonidan nazorat qilinmaydigan va mamlakatning Yalpi ichki mahsulotida (rasmiy iqtisodiyot) aks etmay qolgan qismi tushuniladi.

Xufyona iqtisodiyotning asosan ikki turi ajratib ko‘rsatiladi. Biri korxonalar tomonidan foydani kamaytirib ko‘rsatish/yashirish bo‘lsa (masalan, aholi va korxonalar bilan oldi-berdi ishlarining buxgalteriya hisobotlarda aks etmasligi), ikkinchisi ishchilar daromadining kamaytirib ko‘rsatilishidir (masalan, ish haqini “konvert” usulida berish).