Барча фан ўқитувчилари Тингловчилар

Бошланғич таълим
Узлуксиз таълим тизими 
Мактаблар қуйидагича бўлинган:
1. Бошланғич мактаб 6 йил.
2. Ўрта мактаб 3 йил.
3. Юқори мактаб 3 йил.
Бошланғич мактаб таълимнинг илк 6 йилини қамраб олади ва унинг асосий 
қисми ҳисобланади. Японияда мактабга 6 ѐшдан борилади. Бошланғич мактабга 
6 ѐшдаги япон болаларнинг 99% қатнайди. 99% япон бошланғич мактаблари 
давлат тасарруфида, 1% - хусусий. Ўқув режасига япон тили, гуманитар 
фанлар, арифметика кабилар киради. Санъат ва ҳунар (япон ҳусни хати), 
мусиқа, уй хўжалигини юритиш, жисмоний тарбия, ахлоқий одобнома 
академик предметлар ҳисобланмайди. Японияда бошланғич таълим мажбурий 
ва бепул бўлиб, машғулотлар апрель ойида бошланади. Ўқув йили 3та чорак-
триместрга бўлинади. 1-чорак-6 апрелдан-20 июлгача давом этади, кейин ѐзги 
таътил 
бошланади. 
1-сентябрдан
2-триместр бошланади ва 26 декабргача давом этади. 26-декабрдан
7-январгача 
қишли таътил бўлади. Охирги 3-триместр 7-январдан
25-мартгача давом этади. 25-мартдан 6-апрелгача баҳорги таътил бўлади. Шу 
пайтда ўқувчилар синфдан синфга кўчади. Чорак-триместрларнинг бошланиши 
ва тугалланиши турли мактабларда турли саналарга тўғри келиши мумкин. 
Таътил пайтида ўқувчилар уй вазифаларини оладилар. Баъзан таътил пайтида 
ҳам, агар триместрда яхши ўқимаган бўлса, махсус курсларда ўқийдилар. 
Японияда ўқиш 6 кунлик, лекин ҳар 2-шанба дам олиш куни ҳисобланади. 
Мактабларда ўқитиш дастури ўзгарувчан, лекин Таълим вазирлиги тасдиқлаган 
стандартларга асосланади. Бошланғич таълимни молиялаштириш, ўқитувчилар 
билан таъминлаш, мактаб дастурларини яратиш маҳаллий ҳокимият зиммасида. 
Бошланғич таълимда болалар давлат ҳисобидаги 1945 канджи иероглифдан 
1006 тасини ѐд олиши керак. Бошланғич таълим қуйидаги вазифаларни ҳал 
қилади:
-ўқувчиларни 
ватанпарварлик 
руҳида 
тарбиялаш, 
ватанига, 
ўз 
қадриятларига ҳурмат ҳиссини ўргатиш;

---

73 
-ўқувчиларни халқаро ҳамкорлик руҳида тарбиялаш;
-она тилидан тўғри фойдаланиш;
-иқтисодий тарбия бериш;
-баркамол шахсни тарбиялаш.
Ўқув мақсадларига аниқ ўқув фанлари бўйича ўқув режалари ва 
дастурларни тайѐрлаш орқали эришилади. Жамиятшунослик, табииѐт, мусиқа, 
расм ва ҳунар, уй ижодиѐти, этика каби фанлар ўқитилади, жисмоний тарбия 
билан шуғулланадилар. Шунингдек ―махсус фаолият‖ фани ҳам ўқитилади, 
унга клуб ишлари, мажлислар, спорт тадбирлари, саѐҳатлар, байрамлар ва б. 
киради. Кам таъминланган оилаларнинг болалари мактаб нонушталари, турли 
хизмат ва саѐҳатларга пул тўлаш учун дотация оладилар. Ота-оналар 
фарзандларини ўз туманларида жойлашган мактабга боришини истамасалар, 
хусусий пуллик таълим муассасасига беришлари мумкин, лекин бу мактабларга 
жуда қийин танлов орқали қабул қилинади.