Баѐнномаси билан маъқулланган ва нашрга тавсия этилган

Ижодкорлик масалаларини тадқиқ қилиш методлари.  Интуитив 
фикрлашга асосланган ижодкорлик масалаларини тадқиқ қилиш методи 
эвристик методлар гуруҳи деб аталади. Ихтирочилик масалаларини ечиш 
методлари Г.С.Альтшуллер, Л.В.Александров ва бошқалар томонидан 
ўрганилган бўлиб, улар ўз тадқиқотларида эвристик ҳамда таҳлилий 
методлар гуруҳини ажратиб кўрсатадилар. Эвристик метод воситасида 
ижодкорлик масалаларини ечишга анъанавий ѐндашиш қуйидаги тартибда 
амалга оширилади: муаммодан келиб чиқувчи масала шартларини аниқлаш; 
хусусий ҳол учун муаммони таҳлил қилиш ва мақсадни шакллантириш; 
масалани ҳал қилиш режасини тузиш; режани амалга ошириш ва масалани 
қисман ҳал қилиш; топилган ечимларни мақсадга мувофиқлигини тадқиқ 
қилиш ва мақбулини танлаш. Ижодкорлик масалаларини ечишнинг таҳлилий 
методида муаммо ечимини топиш учун унинг математик моделини қуриш 
кўзда тутилади. Бу методда ечим аниқлиги объект ѐки жараѐн 
кўрсаткичларининг ўрганиш учун ишлаб чиқилган модел кўрсаткичларига 
мутаносиблик даражаси билан белгиланади, ижодкорлик масалаларини 
тадқиқ қилишнинг келтирилган методларини талабалар фаолиятига мослаш 
учун уларни амалга ошириш қадамларини бирмунча соддалаштириш ҳамда
субъектив ихтиролардан фойдаланиш учун қўллашда иккала гуруҳга 

---

158 
 
тегишли методлардан иборат умумий мажмуа ишлаб чиқиш талаб этилади.
Лойиҳалаш ишларининг хусусиятлари. Ҳар бир машинасозлик 
заводида бош конструктор бўлими бўлади. Ишлаб чиқариладиган 
буюмларнинг турига кўра асосий ва ихтисослаштирилган конструкторлик 
буюмлардан ташкил топади. Конструкторлик ташкилотлари шуғулланадиган 
лойиҳалаш объектига лойиҳа топширишини тузишда объектни ясаш учун 
ишчи чизмаларни тайѐрлашгача бўлган ишлар мажмуидан иборат бўлиб, 
жуда мураккаб ва узоқ давом этадиган жараѐн ҳисобланади. Конструкторлик 
ҳужжатларга графика ва текст шаклидаги ҳужжатлар киради. Улар алоҳида 
ҳолда ѐки биргаликда буюмнинг таркиби ва тузилишини белгилайди. Уни 
ишлаб чиқиш ѐки тайѐрлаш, назорат, қабул эксплуатация ва ремонт қилиш 
учун зарур маълумотларга эга бўлади.